Τήνος: οδοιπορικό στο νησί της Μεγαλόχαρης

Κάθε χρόνο, τέτοια εποχή, χιλιάδες πιστοί συναντιούνται για να προσκυνήσουν τη θαυματουργή εικόνα της Μεγαλόχαρης, που είναι ένα από τα μεγαλύτερα προσκυνήματα της Χριστιανοσύνης, καταθέτοντας τις ελπίδες, τα τάματα και τις επιθυμίες τους στην Παναγία.

Για όλους εσάς ετοιμάσαμε αυτό το οδοιπορικό στο νησί που εκτός από τον επιβλητικό ναό της Μεγαλόχαρης, μας προσκαλεί να ανακαλύψουμε τα υπέροχα χωριά, τις παραλίες, την ιστορία του…

Η Τήνος αναφέρεται από τον Αριστοτέλη, τον Στράβωνα και τον Αινησίδημος, ήταν γνωστή επίσης με τα ονόματα Υδρούσσα, Οφιούσσα και το σατιρικό κατά τον Αριστοφάνη, Σκορδοφόρος, από μια ποικιλία σκόρδων που καλλιεργείται ακόμα στο νησί. Είναι το τρίτο σε έκταση νησί των Κυκλάδων μετά τη Νάξο και την Άνδρο, με εμβαδόν 195 τ.χλμ

Το νησί προσφέρει ηρεμία αλλά και όμορφες παραλίες,απομονωμένες με απόλυτη ησυχία, κοσμοπολίτικες με beach bars και water sports για πολλή διασκέδαση, εύκολα προσβάσιμες ή με λίγη περιπέτεια, με βότσαλο, χρυσή άμμο ή βράχια, απάνεμες ή με κύμα. Από τις πιο γνωστές είναι οι: Αγία Κυριακή, Αγία Θάλασσα, Απηγανιά, Κιόνια, Κολυμπήθρα, Παχιά & Πλατιά Άμμος, Πόρτο, Ρόχαρη και Υστέρνια.

Η Χώρα της Τήνου,είναι μια από τις ωραιότερες πόλεις των Κυκλάδων . Πρόκειται για χαρακτηριστικό παράδειγμα κυκλαδίτικης πόλης με πλακόστρωτα δρομάκια, παλιά αρχοντικά αλλά και σπίτια κυκλαδίτικης αρχιτεκτονικής. Είναι κτισμένη γύρω απ’ τό λιμάνι, απ’όπου ξεκινούν οι μεγάλοι δρόμοι που οδηγούν στο μεγαλοπρεπή ναό της Παναγίας της Ευαγγελιστρίας.

Ο επιβλητικός ναός της Παναγίας της Τήνου ιδρύθηκε το 1823. Πρόκειται για ένα από τα πιο σπουδαία και σημαντικά οικοδομήματα κατασκευασμένο από λευκό μάρμαρο, το οποίο είναι το πρώτο αξιόλογο αρχιτεκτονικό μνημείο του απελευθερωμένου ελληνικού έθνους. Εξαιρετικά επιβλητική είναι η κεντρική πύλη του ναού, καθώς και το εικονοστάσι, στο οποίο φυλάσσεται η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας, η οποία είναι γεμάτη από τάματα των πιστών. Η εκκλησία της Μεγαλόχαρης με τα γύρω κτίσματα αποτελούν το Ιερό Ίδρυμα Ευαγγελίστριας, το οποίο πέρα από τη συμβολή του στην ανάπτυξη του νησιού, δραστηριοποιείται τόσο θρησκευτικά, όσο και κοινωνικά.

Ο ναός, κτίστηκε στο σημείο που βρέθηκε η εικόνα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Η εικόνα της Παναγίας βρέθηκε στις 30 Ιανουαρίου του 1823, κατά την διάρκεια εργασιών για την πλακόστρωση του ναού. Η τεχνοτροπία της δεν ανήκει στους βυζαντινούς χρόνους, αλλά στους πρώτους χριστιανικούς. Ειδικοί που ασχολήθηκαν με την προέλευσή της, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι είναι έργο του Ευαγγελιστή Λουκά και μάλιστα ότι είναι μια από τις τρεις πρώτες εικόνες του. Οι θαυματουργικές της ιδιότητες, αποδίδονται στο γεγονός ότι η ίδια η Θεοτόκος ευλόγησε το έργο αυτό. Αμέσως μετά την εύρεση της εικόνας, αποφασίστηκε να κτιστεί ένας νέος μεγαλύτερος ναός αφιερωμένος στο όνομα του Ευαγγελισμού.

Διασχίζοντας την πόλη, ο επισκέπτης θα συναντήσει μικρές εκκλησίες, ενώ στους πιο κεντρικούς δρόμους, βρίσκονται πολλά εμπορικά καταστήματα, εστιατόρια και καφετέριες.

ΜΟΝΗ ΚΕΧΡΟΒΟΥΝΙΟΥ

Η Μονή Κεχροβουνίου ιδρύθηκε γύρω στο 10ο αιώνα από τρεις κόρες μιας εύπορης οικογένειας και είναι κτισμένη σε απότομη πλαγιά πάνω από τη θάλασσα. Βρίσκεται 500 μέτρα από το χωριό Αρνάδος και είναι ένα από τα ομορφότερα και μεγαλύτερα μοναστήρια στην Ελλάδα.

Λέγεται λοιπόν, πως οι τρεις κόρες είδαν ένα όραμα, στο οποίο εμφανίστηκε μια γυναίκα, η Παναγιά και τους έδειξε ένα σημείο στο βουνό για να χτιστούν τρία κελιά. Στο σημείο αυτό υπήρχαν ήδη τρεις εκκλησίες. Οι τρεις αδερφές αποφάσισαν να χτίσουν τα κελιά πιο νότια από το σημείο που τους είχε υποδείξει η γυναίκα του οράματος, διότι εκεί οι άνεμοι ήταν πολύ ισχυροί και η περιοχή γεμάτη φίδια. Όμως, το πρωί τα έκτιζαν, το βράδυ γκρεμίζονταν και τα εργαλεία μεταφέρονταν στο αρχικό σημείο υπόδειξης. Έτσι, αποφάσισαν να υπακούσουν και έχτισαν τα τρία κελιά, τα οποία αργότερα αποτέλεσαν τον πυρήνα της Μονής.

Η ιστορία της Μονής είναι συνδεδεμένη με την Εκκλησία της Τήνου, αφού εδώ μόνασε η μοναχή Πελαγία, η οποία είδε σε όραμα την Παναγιά να της υποδεικνύει το μέρος που βρέθηκε η Εικόνα του Ευαγγελισμού. Κάθε χρόνο στις 23 Ιουλίου, ημέρα που γιορτάζει το όνομά της, η Εικόνα του Ευαγγελισμού μεταφέρεται με λιτανεία στο μοναστήρι το πρωί, όπου τελείται λειτουργία και το απόγευμα επιστρέφει στη Χώρα σε μεγαλειώδης πομπή στην οποία συμμετέχουν πεζοί Μητροπολίτες, ιερείς, η Ηγουμένη της Μονής, οι μοναχές και πλήθος πιστών. Η μοναχή Πελαγία ορίστηκε σε Οσία και αργότερα σε Αγία.

Η Μονή έχει κινδυνέψει πολλές φορές να κλείσει, όπως κατά τη βασιλεία του Όθωνα, όταν με διατάγματα έκλεισαν ή κινδύνεψαν να κλείσουν πολλές μονές στην Ελλάδα. Όμως, η πίστη και η αγάπη των ντόπιων και των μοναχών, αλλά και η αντίσταση των χριστιανών βοήθησαν ώστε να μην κλείσει η Μονή.

Παλαιότερα στη Μονή ζούσαν εκατοντάδες μοναχές, ενώ σήμερα φιλοξενεί περίπου 50 μοναχές. Η Μονή μοιάζει με οικισμό αφού έχει λιθόστρωτα σοκάκια, συνεχείς καμάρες, λευκά και λιτά κτίσματα. Η μόνη διαφορά από έναν οικισμό είναι το φρούριο που την περιβάλλει.

Ο επισκέπτης σήμερα μπορεί να δει το κελί της Αγίας Πελαγίας, να περπατήσει στα σοκάκια απολαμβάνοντας την ηρεμία και τη φύση. Επίσης, μπορεί να επισκεφθεί το μουσείο με τις εικόνες του 18ου και 19ου αιώνα, καθώς και ένα παραδοσιακό εργαστήρι. Ακόμα υπάρχει βιβλιοθήκη με πάνω από 2000 βιβλία.

Οι μοναχές μπορούν να ξεναγήσουν τον επισκέπτη, να μιλήσουν για την ιστορία της Μονής και να προσφέρουν κάποιο κέρασμα. Εκτός από το να προσεύχονται, εργάζονται, φτιάχνουν εργόχειρα, συλλέγουν βότανα από τη φύση και συντηρούν το μοναστήρι. Η Μονή Κεχροβουνίου είναι γνωστή και ως «το Μοναστήρι της Κυρίας των Αγγέλων». Στη βάση του Καμπαναριού της, το οποίο κατασκευάστηκε το 1955, υπάρχει η ομώνυμη εικόνα.

Είναι το μοναστήρι όπου η καλόγρια μοναχή Πελαγία και κατόπιν Αγία, είδε όραμα την Παναγία που την οδήγησε στο σημείο που βρισκόταν η θαυματουργή εικόνα της Ευαγγελίστριας. Το κελί της μοναχής σώζεται μέχρι σήμερα, απέχει οκτώ χιλιόμετρα από τη Χώρα και δεσπόζει στην κορυφή του βουνού. Στις 23 Ιουλίου γίνεται στο μοναστήρι το περίφημο πανηγύρι της Αγίας Πελαγίας.

Βωλάξ

Πρόκειται για μοναδικό στον κόσμο τοπίο-φαινόμενο, ένα διεθνώς αναγνωρισμένο εδαφολογικό παράδοξο: Ανάμεσα σε άγονο έδαφος βρίσκονται διάσπαρτοι στρογγυλοί(!) βράχοι. Αυτό το παράδοξο φαινόμενο συνθέτει ένα μοναδικό σεληνιακό τοπίο, πρωτόγνωρο για τον επισκέπτη. Αυτή τη μοναδική εμπειρία αξίζει να τη ζήσετε από κοντά.

Ακόμα αξίζει να επισκεφθείτε τον παρακείμενο ομώνυμο οικισμό με τους λιγοστούς κατοίκους, που ασχολούνται αποκλειστικά με την τέχνη της χειροποίητης καλαθοπλεκτικής. Μπορείτε να επισκεφθείτε τα παραδοσιακά τους εργαστήρια και να ψωνίσετε καλάθι που θα σας φτιάξουν επί τόπου.

Στο χωριό ακόμα υπάρχει ένα μικρό υπαίθριο θεατράκι, ενώ μπορείτε να ξεκουραστείτε στο καφέ του χωριού και τις ταβέρνες με τις παραδοσιακές ντόπιες λιχουδιές.

ΚΙΟΝΙΑ

Μόλις τρία χιλιόμετρα από την πόλη της Τήνου, τα Κιόνια, πάνω σε ένα όμορφο παραλιακό δρόμο, έχουν τον αρχαιολογικό χώρο του αρχαίου ναού αφιερωμένου στον Ποσειδώνα και τη γυναίκα του, την Αμφιτρίτη. Η παράδοση λέει πως στην αρχαιότητα η Τήνος ήταν γεμάτη από φίδια, γι’ αυτό ονομαζόταν Οφιούσα. Από αυτά την απάλλαξε ο Ποσειδώνας, και οι αρχαίοι Τηνιακοί έχτισαν, ευχαριστώντας τον, αυτόν τον ναό αφιερωμένο στο θεό της θάλασσας. Ακριβώς δίπλα στον αρχαιολογικό χώρο είναι το σύγχρονο θέρετρο των Κιονίων, με πολλές παραθαλάσσιες ταβέρνες, το ξενοδοχείο Τήνος Μπιτς και αρκετά καταλύματα για ενοικίαση δίπλα στο ξενοδοχείο και πίσω από αυτό. Το καλοκαίρι υπάρχει συγκοινωνία από και προς την πόλη περίπου κάθε μία ώρα. Η παραλία είναι μεγάλη (εκτείνεται σε μήκος μεγαλύτερο από ένα χιλιόμετρο) και ακριβώς δίπλα της υπάρχει στρωμένος δρόμος. Εκτός από τον ορμίσκο μπροστά στο ξενοδοχείο Τήνος Μπιτς, υπάρχουν πολλές άλλες μικρές αμμουδιές ή παραλίες με βότσαλο.

ΠΑΝΟΡΜΟΣ

Ο Πάνορμος, είναι ένα όμορφο μικρό ψαροχώρι, κτισμένο αμφιθεατρικά γύρω από το λιμάνι, με πολλές ταβέρνες και εστιατόρια που προσφέρουν ευχάριστες στιγμές στον επισκέπτη. Διαθέτει πολλές παραλίες για κολύμπι και η θέα προς τα ψαροκάικα και τις βάρκες, είναι το χαρακτηριστικό αυτού του χωριού.

ΠΥΡΓΟΣ

Είναι το μεγαλύτερο χωριό στην Τήνο, μετά την Χώρα. Οι περισσότεροι επισκέπτες, ίσως όχι άδικα, το διακρίνουν από τα υπόλοιπα χωριά του νησιού. Δεν το θεωρούν απλά ΠΟΛΥ όμορφο, αλλά ένα υπαίθριο μουσείο λαϊκής τέχνης, το οποίο διατηρεί αναλλοίωτη την παραδοσιακή κυκλαδίτικη αρχιτεκτονική.

Είναι πλημμυρισμένος από υπέροχες δημιουργίες βασισμένες στο μάρμαρο και δίνει την αίσθηση της αρχοντιάς, της καλλιτεχνίας και του άσβεστου πυρετού της έμπνευσης του ανθρώπου.

Περπατώντας στους γραφικούς δρόμους μπορεί κανείς να δει και να θαυμάσει τα μαρμάρινα περίθυρα των σπιτιών και τις ανάγλυφες διακοσμήσεις τους, τα υπέρθυρα με την ποικιλία των διακοσμητικών τους μοτίβων, τις βρύσες κ.α. Στον Πύργο επίσης λειτουργεί η Σχολή Καλών Τεχνών από την οποία διακρίνονται οι Έλληνες μαρμαρογλύπτες.

«Είναι το ομορφότερο χωριό της Τήνου και ένα από τα ομορφότερα των Κυκλάδων»

Ο επισκέπτης δεν πρέπει να ξεχάσει να επισκεφθεί το σπίτι – μουσείο του Γιαννούλη Χαλεπά, το νεκροταφείο με τα μαρμάρινα αριστουργήματα καθώς και το μουσείο Τηνίων Καλλιτεχνών, όπου εκτίθενται έργα των Γιαννούλη Χαλεπά, Φιλιππότη, Σώχου, Βιτάλη, κ.ά.

Στο τέλος της βόλτας σας, μην ξεχάσετε να ξαποστάσετε στην πλατεία του χωριού να πιείτε καφέ στη χόβολη και να φάτε πραγματικά σπιτικό γαλακτομπούρεκο, κάτω από τα δύο υπέροχα αιωνόβια πλατάνια της.

ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΑΡΜΑΡΟΤΕΧΝΙΑΣ

Στο μουσείο αυτό παρουσιάζεται η τεχνολογία του μαρμάρου, ενώ παράλληλα περιγράφεται αναλυτικά το πλέγμα εργαλειακού εξοπλισμού και τεχνικών.

Ταυτόχρονα, με την έμφαση που δίνεται στην προβιομηχανική και πρωτοβιομηχανική Τήνο, του σημαντικότερου νεοελληνικού κέντρου μαρμαροτεχνίας, αναδεικνύεται το κοινωνικό και οικονομικό πλαίσιο στο οποίο αναπτύχθηκαν τα τοπικά εργαστήρια.

Η μόνιμη έκθεση περιλαμβάνει ποικίλα κοσμικά, εκκλησιαστικά, επιτύμβια και καθημερινής χρήσης πρωτότυπα έργα σε μάρμαρο (υπέρθυρα, κρήνες, οικόσημα, φουρούσια, προσκυνητάρια, γουδιά, κ.ά.), πήλινα προπλάσματα και γύψινα αντίγραφα, εργαλεία λατόμευσης και μαρμαροτεχνίας, μηχανολογικό εξοπλισμό, αρχειακό υλικό, καθώς και την πλουσιότερη συλλογή σχεδίων παλαιών μαρμαρογλυπτών που υπάρχει στην Ελλάδα.

ΠΕΡΙΣΤΕΡΩΝΕΣ

Ένα από τα πιο σημαντικά αξιοθέατα της Τήνου είναι οι Περιστερώνες της. Πρόκειται για κτίσματα τα οποία φανερώνουν το καλλιτεχνικό πνεύμα των Τηνιακών. Βρίσκονται συνήθως σε μέρη ανοιχτά για να μπορούν τα περιστέρια να μετακινούνται ελεύθερα και σε περιοχές όπου προστατεύονται από τους ανέμους και έχουν πρόσβαση σε νερό. Οι Περιστερώνες στην Τήνο είναι διώροφα ορθογώνια κτίσματα τα οποία έχουν μία πόρτα για τον ιδιοκτήτη, ο οποίος χρησιμοποιεί τον κάτω όροφο ως αποθήκη για τη φύλαξη των εργαλείων του ενώ ο επάνω όροφος χρησιμεύει ως κατοικία των περιστεριών. Χρησιμοποιώντας το σχιστόλιθο, ένα υλικό που υπάρχει άφθονο στην Τήνο, οι Τηνιακοί μαστόροι κατάφεραν να δημιουργήσουν αριστουργήματα που αποτελούν μοναδικά μνημεία λαϊκής τέχνης κι αρχιτεκτονικής σε παγκόσμιο επίπεδο