Ήταν τελικά “απρόσμενο” πραξικόπημα στην Τουρκία;
Η είδηση της απόπειρας πραξικοπήματος στην Τουρκία, κάνει σήμερα το γύρο του κόσμου.
Μία μικρή μερίδα του στρατού της χώρας προσπάθησε να ανατρέψει τον Ταγίπ Ερντογάν, χωρίς να καταφέρει να επιτύχει τους σκοπούς της. Ο πρόεδρος της χώρας επιστρέφει νικητής και εγγυητής (;) της σταθερότητας.
Πόσο απρόσμενο ήταν, όμως, αυτό το γεγονός; Μάλλον καθόλου.
Ήδη από τον περασμένο Μάρτιο, το περιοδικό “Newsweek” δημοσίευσε ένα άρθρο που έφερε τον τίτλο: “Θα υπάρξει ένα πραξικόπημα κατά του Ερντογάν στην Τουρκία;”
Το άρθρο υπογράφει ο Michael Rubin από το American Enterprise Institute, ο οποίος είναι πρώην αξιωματούχος του Πενταγώνου και γνώστης της διπλωματίας ενώ διεξάγει μεγάλες έρευενς που αφορούν περιοχές της Μέσης Ανατολής, της Τουρκίας και του Ιράν.
Διαβάζουμε, λοιπόν, στο εν λόγω δημοσίευμα: “Η κατάσταση στην Τουρκία είναι κακή και γίνεται χειρότερη. Δεν είναι μόνο η επιδείνωση της ασφάλειας μέσα σε ένα κύμα τρομοκρατίας. Το δημόσιο χρέος μπορεί να είναι σταθερό, αλλά το ιδιωτικό χρέος είναι εκτός ελέγχου, ο τομέας του τουρισμού είναι σε ελεύθερη πτώση και η μείωση στο νόμισμα έχει επηρεάσει την αγοραστική δύναμη κάθε πολίτη.
Υπάρχει μια ευρεία αίσθηση, παρά τα αποτελέσματα των εκλογών, ότι ο Πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είναι εκτός ελέγχου. Φυλακίζει τους αντιπάλους τους, κατάσχει εφημερίδες αριστερές και δεξιές και χτίζει παλάτια με τους ρυθμούς ενός τρελού σουλτάνου ή ενός επίδοξου χαλίφη. Τις τελευταίες εβδομάδες, απείλησε και πάλι να διαλύσει το συνταγματικό δικαστήριο. Η διαφθορά είναι διαδεδομένη”.
Ο Michael Rubin προσθέτει στην ανάλυσή του: “Τούρκοι -και Τούρκικος στρατός- αναγνωρίζουν όλο και περισσότερο ότι ο Ερντογάν οδηγεί την Τουρκία στο γκρεμό. (…) Tην πρώτη δεκαετία της εξουσίας του, τόσο η κυβέρνηση των ΗΠΑ όσο και η Ευρωπαϊκή Ένωση τον επευφημούσαν. Αλλά αυτό συνέβαινε πριν ακόμη κι οι πιο ένθερμοι απολογητές του Ερντογάν αναγνωρίσουν την κάθοδό του στην τρέλα και την απολυταρχία. (…) Ο Ερντογάν μπορεί να ελπίζει ότι οι φίλοι του θα συσπειρωθούν στο πλευρό του, αλλά οι περισσότεροι από τους φίλους του, τόσο διεθνώς όσο και στο εσωτερικό της Τουρκίας, έλκονται από τη δύναμή του. Μόλις βγει έξω από το παλάτι του, μπορεί να βρει τον εαυτό του πολύ μόνο, μία ζαρωμένη και συγχυσμένη φιγούρα όπως ήταν ο Σαντάμ Χουσεΐν στη δίκη του. Εγώ δεν κάνω προβλέψεις, αλλά με δεδομένη την αύξηση της διχόνοιας στην Τουρκία κανείς δεν θα πρέπει να εκπλαγεί αν η πολιτική σκηνή της Τουρκίας σύντομα γίνει ακόμη περισσότερο ταραχώδης”.
Το παραπάνω άρθρο, δείχνει ότι τουλάχιστον υπόνοιες για στρατιωτικό πραξικόπημα υπήρχαν. Ο Ερντογάν είχε αρχίσει να αποδυναμώνεται μέσα κι έξω από τη χώρα. Μήπως, λοιπόν, τα γεγονότα αφέθηκαν να συμβούν έτσι ώστε ο Τούρκος πρόεδρος να επιστρέψει ενισχυμένος και πιο δυνατός από αυτήν τη διαδικασία;
Επίσης, το περιοδικό Foreign Affairs έγραφε τον Ιούνιο σε άρθρο με τίτλο “Το επόμενο στρατιωτικό πραξικόπημα στην Τουρκία – Πώς η ενδυνάμωση του στρατού μπορεί να λειτουργήσει σαν μπούμερανγκ: “Ο τουρκικός στρατός γνωρίζει πολύ καλά ότι κάθε παρέμβαση εναντίον του Ερντογάν και του AKP, που έλαβε σχεδόν το 50% των ψήφων στις τελευταίες εκλογές, θα κέρδιζε λίγη δημόσια υποστήριξη και θα κατέστρεφε τις προσπάθειές του να διεκδικήσει εκ νέου το κύρος του στην κοινωνία. Ωστόσο, όσο απίθανο κι αν φαίνεται ένα πραξικόπημα τώρα, υπάρχει ακόμη ένα σενάριο σύμφωνα με το οποίο ο στρατός θα μπορούσε να παρέμβει”.
Σε σχόλιό του στο facebook, ο δημοσιογράφος Κώστας Βαξεβάνης κάνει λόγο για ένα “βολικό” πραξικόπημα: “Μετά από ένα αποτυχημένο πραξικόπημα και μια δραματική εξαφάνιση του Ερντογάν, ο οποίος επικοινώνησε με τους Τούρκους μέσω το facetime καλώντας το CNN Turk,ο χαλίφης επανέρχεται ισχυρός και αδιαμφισβήτητος. Πάνω από 60 είναι οι νεκροί ανάμεσα σε αυτούς που υποστήριξαν το πραξικόπημα.
Υπάρχει πιθανότητα να είναι ένα στημένο πραξικόπημα ή έστω μια απόπειρα που ευνοήθηκε να εκδηλωθεί, ώστε να επικρατήσει ο Ερντογάν και να φανεί πόσο ισχυρός παραμένει στην Τουρκία και πόσο αναγκαίος;
Η ιστορία έχει πολλά τέτοια παραδείγματα. Η ελληνική Χούντα για παράδειγμα, άφησε να προετοιμαστεί το σχέδιο για βασιλικό πραξικόπημα και έκανε το δικό της όταν ήταν κατάλληλη η στιγμή.
Σημασία έχει πως αυτή τη στιγμή, ο Ερντογάν μέσα από αυτό ακριβώς το πραξικόπημα, διαμόρφωσε την εικόνα του ισχυρού ηγέτη που είναι αποφασισμένος να χτυπήσει κάθε εξωτερικό και εσωτερικό εχθρό. Επιπλέον όσοι απεργάζονταν την ανατροπή Ερντογάν έστω με δημοκρατικά μέσα, μέσα από τις χθεσινές σκηνές, ξαναγύρισαν στην παλιά Τουρκία και το σκοτεινό κράτος, γνωρίζοντας καλά πως δεν το εκπροσωπούν μόνο οι επίδοξοι πραξικοπηματίες, αλλά κυρίως αυτός που τους συνέτριψε.
Το βολικό για τον Ερντογάν πραξικόπημα, είναι αυτό που κάλυψε την εικόνα διαφθοράς του, μεταφέροντας την συζήτηση στον “εθνικό και ισχυρό ήρωα”. Το αν είναι και στημένο, θα χρειαστεί να περάσουν χρόνια για να το μάθουμε”.
(eobserver)