Μαρία Κοζάκου και η αφάνταστη γοητεία του Ραδιοφώνου σε μια αποκλειστική συνέντευξη !

February 13, 2017March 27, 2019 Editor 3708 Views Μαρία Κοζάκου, Τρανζίστορ

Της Ειρήνης Γαβαλά-Χαρδαλιά (*)

Μαρία Κοζάκου μια από τις πιο ωραίες, αγαπημένες και αναγνωρίσιμες φωνές του ελληνικού ραδιοφώνου.

Το Τρανζίστορ η εκπομπή που επιμελείται καθημερινά 9 με 10, είναι μια από τις πιο αγαπημένες της ελληνικής ραδιοφωνίας και μεταδίδεται από τη συχνότητα του Δεύτερου Προγράμματος της ΕΡΤ.

Η Μαρία Κοζάκου επιμελήθηκε και το αφιέρωμα της ραδιοφωνίας της ΕΡΤ στη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Ραδιοφώνου.

Να λοιπόν τι μας είπε στην αποκλειστική συνέντευξη που ακολουθεί

Ως δημοσιογράφος και ραδιοφωνική παραγωγός, με εντυπωσιακή διαδρομή στα ερτζιανά αλλά και στο διαδίκτυο θα θέλατε να μας πείτε τι σημαίνει για εσάς ραδιόφωνο και γιατί το έχετε επιλέξει;

Υπάρχει πολύ μεγάλη πιθανότητα να μην έχω διαλέξει εγώ το ραδιόφωνο, αλλά εκείνο να έχει διαλέξει εμένα. Με την έννοια ότι, ήδη από το Γυμνάσιο είχα την τύχη να μπω σε επαγγελματικό ραδιοφωνικό studio, ως μαθήτρια. Και παρότι διέθετα το βασικό εργαλείο, δηλαδή μια σωστή φωνή, είχα κατανοήσει πλήρως ότι σημασία έχει τι ακριβώς λες. Αργότερα, κατά τη διάρκεια των σπουδών μου στο Πανεπιστήμιο, με την προοπτική της επαγγελματικής επιλογής πέρασα από όλα τα μέσα. Το ραδιόφωνο ήταν το μόνο μέσο, που με γοήτευε. Σε αντίθεση με την τηλεόραση που, είναι μεν ένα καταπληκτικό μέσο, αλλά απαιτεί πολύ χρόνο από την πρόσληψη της ιδέας ως την υλοποίησή της, από το «συμβάν» ως τη μετάδοση της είδησης, το ραδιόφωνο είναι το πιο γρήγορο μέσο. Και παραμένει. Αυτή η εγρήγορση είναι συναρπαστική.

Η εξειδίκευση στις νέες τεχνολογίες, αργότερα, ήρθε ως απλή ανάγκη επικαιροποίησης του θεωρητικού οπλοστασίου που έχει ένας δημοσιογράφος που έχει σπουδάσει επικοινωνία, αλλά οφείλει να ακολουθήσει και τις τεχνολογικές εξελίξεις. Και αυτές είναι πλέον καταιγιστικές. Μην ξεχνάμε ότι εξαιτίας των νέων τεχνολογιών δημιουργούνται νέες γενιές «ημιαναλφάβητων» ή «νεοαναλφάβητων», δηλαδή άνθρωποι που τους λείπει ο τεχνολογικός εγγραμματισμός, παρότι είναι καθόλα μορφωμένοι.

Η επαφή σας με το κοινό τί σας έχει προσφέρει; Θα θέλετε να μοιραστείτε κάποιο περιστατικό με ακροατή που σας έχει μείνει αξέχαστο;

Όλα γίνονται για τον ακροατή. Ο,τι λέμε, ό,τι στήνουμε, ό,τι μεταδίδουμε γίνεται για τον άνθρωπο που μας ακούει. ‘Η τουλάχιστον έτσι θα έπρεπε να είναι. Οσο πιο επαγγελματίας είναι κανείς τόσο πιο ξεκάθαρο είναι αυτό στις επιλογές του. Η καθημερινή ραδιοφωνική εκπομπή μας φέρνει σε επαφή με πολλούς ακροατές καθημερινά και δημιουργεί έναν αδιόρατο σύνδεσμο που όμοιός του δεν υπάρχει σε κανένα μέσο. Αυτό συμβαίνει γιατί, στην πραγματικότητα η ραδιοφωνική φωνή είναι η συνοδός μας στην καθημερινότητά μας. Δεν χρειάζεται να αναστείλουμε κάτι για να ακούσουμε ραδιόφωνο. Και η ραδιοφωνική εκπομπή, η φωνή, το ηχόχρωμα γίνεται μέρος της καθημερινότητάς μας και της συνήθειάς μας. Η δύναμη αυτού του πράγματος είναι συγκλονιστική. Και εννοώ η δύναμη του δεσμού που αναπτύσσεται.

Στο ίδιο πνεύμα, υπάρχουν πολλά «μικρά, καθημερινά» που καθορίζουν σχέσεις με ακροατές. Δεν θα σας πω κάτι συγκεκριμένο. Θα σας πω ότι έχω «παντρέψει» ακροατές, δηλαδή ανθρώπους που είχαν ως κοινό σημείο την εκπομπή και έφτασαν στο σημείο να ενώσουν τις ζωές τους, με αυτή την αφορμή. Εχω «ξεγεννήσει» όπως μου αναφέρθηκε επί λέξει, δηλαδή συνόδευσα το ζευγάρι των σταθερών ακροατών ως το μαιευτήριο, ακούγοντας «Τρανζίστορ». Παρακολουθώ ανθρώπους που εξελίσσονται, μεγαλώνουν οι ίδιοι, αλλάζουν τις ζωές τους… αυτό μου μένει από αυτή τη σχέση.

Επειδή είστε πλήρως εξοικειωμένη και λόγω των μεταπτυχιακών σας σπουδών αλλά και της καθημερινής σας ενασχόλησης με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, θα θέλατε να μας πείτε την γνώμη σας για το ρόλο και την επιρροή τους στην διαμόρφωση της κοινής γνώμης και πόσο ρόλο παίζουν στην ενημέρωση, τη διαμόρφωση ρευμάτων και πόσο τελικά επηρεάζουν τα ΜΜΕ και στην προκειμένη περίπτωση το ραδιόφωνο;

Πρόκειται για μια πολύ μεγάλη ιστορία. Στη χρονική περίοδο του διανύουμε βλέπουμε πολύ καθαρά πώς ακριβώς επηρεάζεται η κοινή γνώμη από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Παρατηρούμε τα φαινόμενα των ψευδών ή ψεύτικων ειδήσεων, των hoaxes, των θεωριών συνωμοσίας να διαμοιράζονται άκριτα και να παίρνουν τη θέση της «είδησης» σε χρόνο μηδέν. Φτάνοντας να ορίζουν ακόμα και εκλογικά αποτελέσματα. Γιατί, μη μου πείτε ότι η εκλογή Τραμπ ή το Brexit δεν οφείλονται κατά ένα τεράστιο μέρος στην «επιπολαιότητα» των χρηστών των social media, που ακόμα δεν διαθέτουν τον μιντιακό εγγραμματισμό (media literacy) να αντιμετωπίσουν με σκεπτικισμό και κρίση αυτά που διαχέονται. Οσοι το κατάλαβαν αυτό κερδίζουν τις εκλογές ποντάροντας στις ευκολίες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Σιγά σιγά όμως, η συνειδητοποίηση αυτής της κατάστασης, αλλά και η ενηλικίωση των μέσων και των χρηστών, ελπίζω ότι θα φέρει μια ισορροπία.
Σε ό,τι αφορά την είδηση… οι κανόνες που ίσχυαν πάντα ισχύουν και τώρα. Εκεί που η δημοκρατία λειτουργεί σωστά και άρα και τα media, οι νέες τεχνολογίες λιγότερο «απειλούν» και περισσότερο «συμβάλλουν» στην ενημέρωση των πολιτών.

Είμαστε σε μια κρίσιμη συγκυρία. Η ευθύνη του χρήστη είναι τεράστια και αν το καταλάβει αυτό θα συνειδητοποιήσει και τη δύναμή του αλλά και την ευθύνη του. Απαραίτητη προϋπόθεση να αποφεύγεται η εύκολη λύση και το γνωστό: φταίνε οι άλλοι.

Υπάρχουν διαφορές και ποιες ανάμεσα στην ιδιωτική και δημόσια ραδιοφωνία;

Ασφαλώς. Τα δημόσια ραδιόφωνα έχουν το ασύγκριτο πλεονέκτημα ότι θα υπάρχουν ανεξαρτήτως «επιδόσεων». Δεν είναι επιχειρηματικά πειράματα η επιβίωση των οποίων εξαρτάται από ακροαματικότητες και έσοδα. Αυτή η συγκλονιστική πολυτέλεια θα έπρεπε να δίνει τη δυνατότητα στα δημόσια ραδιόφωνα να είναι φορείς ό,τι πιο καινούριου και νεωτεριστικού υπάρχει στην τέχνη, τον πολιτισμό, τα γράμματα, την τεχνολογία, τη ζωή εν τέλει. Να βρίσκεται το δημόσιο ραδιόφωνο πιο μπροστά από τις εξελίξεις. Να δοκιμάζει, να τολμά, να πειραματίζεται. Ταυτόχρονα τα δημόσια ραδιόφωνα έχουν και μια ασύγκριτα μεγαλύτερη ιστορία και «μνήμη». Αν αυτά τα δύο μπορούσαν να λειτουργήσουν συνδυαστικά, τα δημόσια ραδιόφωνα θα γίνονταν μια πραγματική υπερδύναμη με αυξημένη επιδραστικότητα. Και τότε θα είχε κερδηθεί και το στοίχημα του ρόλου της δημόσιας ραδιοφωνίας. Θα ήταν και για τους λίγους αλλά και τους πολλούς, χωρίς να φοβάται το «εμπορικό». Το πρόβλημα δεν είναι το «εμπορικό» αλλά το αγοραίο.

Τι πιστεύετε για το διαδικτυακό ραδιόφωνο και ποιο είναι το μέλλον των παραδοσιακών ραδιοφωνικών σταθμών;

Σε έναν κόσμο όπου τα κινητά τηλέφωνα και οι υπολογιστές έχουν αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε τις καθημερινές δραστηριότητες, υπάρχει ένα μέσο που παραμένει ανεπηρέαστο από την επιδρομή των νέων τεχνολογιών. Αυτό δεν είναι άλλο από το ραδιόφωνο. Σύμφωνα με μια ενδιαφέρουσα οπτική που παρουσιάζει το BBC, αυτή η διαχρονικότητα του ραδιοφώνου οφείλεται όχι τόσο στους πιστούς ακροατές του αλλά… στα αυτοκίνητά τους. Η προσαρμοστικότητα το ραδιοφώνου στις τεχνολογικές αλλαγές και η υποχρέωση του οδηγού να προσέχει τον δρόμο το αφήνουν ως τώρα ανεπηρέαστο. Είτε πρόκειται για συχνότητες AM, FM ή εσχάτως XM, είτε η μετάδοση γίνεται από πύργους ή δορυφορικά σήματα, το ραδιόφωνο μεταμορφώνεται συνεχώς και παραμένει σταθερά στις πρώτες προτιμήσεις των οδηγών (και όχι μόνο) σε όλον τον κόσμο.

Σύμφωνα με μια έκθεση από την αμερικανική εταιρεία ερευνών Pew Research Center το περασμένο έτος, ο αριθμός των Αμερικανών που άκουσαν online ραδιόφωνο διπλασιάστηκε από το 2010.

Μια και θα καλύψετε το Διαγωνισμό Τραγουδιού της Eurovision για το ραδιόφωνο και την τηλεόραση της ΕΡΤ, θέλετε να μας πείτε δυο λόγια για την ελληνική συμμετοχή;

Φέτος, η χώρα μας εκπροσωπείται από μια πραγματική dream team. Ο Φωκάς Ευαγγελινός είναι ένας ολοκληρωμένος καλλιτέχνης, με προσλαμβάνουσες πέρα και πάνω από τη Eurovision, που όμως γνωρίζει πολύ καλά και το συγκεκριμένο προϊόν. Είναι ικανός να στήσει ένα πραγματικό έργο τέχνης διάρκειας τριών λεπτών, επί σκηνής. Ο Δημήτρης Κοντόπουλος το ίδιο. Δεν γνωρίζουμε ακόμα τα τραγούδια, αλλά νομίζω, ότι θα δυσκολευτεί το κοινό να διαλέξει το καλύτερο, γιατί όλα τα υποψήφια τραγούδια θα είναι υψηλού επιπέδου. Η Demy, την οποία έχω δει και ακούσει σε μιούζικαλς, είναι μια ολοκληρωμένη προσωπικότητα, με ταλέντο, γνώση και στόχευση. Ολοι μαζί νιώθουν καλά ο ένας με τον άλλο. Δεν υπάρχει καλύτερη συνταγή.

Σήμερα Παγκόσμια Ημέρα Ραδιοφώνου θα θέλατε να μας ενημερώσετε για το αφιέρωμα της ΕΡΑ με την ευκαιρία του εορτασμού αυτού;

Τα ραδιόφωνα της ΕΡΤ γιορτάζουν και φυσικά συμμετέχουν για μια ακόμα χρονιά σε αυτή τη διεθνή γιορτή. Το φετινό μότο της Παγκόσμιας Ημέρας Ραδιοφώνου είναι το My Radio. Και μέσα από τις εκπομπές που θα παρουσιαστούν σε όλα τα ραδιόφωνα της ΕΡΤ, από το πρωί ως το βράδυ, θα επιχειρηθεί να αναδειχθεί αυτή η τόσο δυνατή σχέση μεταξύ ακροατή και ραδιοφώνου.
Εδώ μπορείτε να βρείτε όλο το πρόγραμμα της ημέρας στα ραδιόφωνα της ΕΡΤ.

Eνα μικρό βιογραφικό της Μαρίας Κοζάκου

(*)Η κ. Ειρήνη Γαβαλά – Χαρδαλιά είναι Σύμβουλος Διεθνών Σχέσεων & Συμπαραγωγών. Σύμβουλος έκδοσης στην ιστοσελίδα www.kosmonea.gr.

(kosmonea.gr)