Πρόληψη τερηδόνας
Γράφει ο Μάριος Σμυρλής
Χειρουργός – Οδοντίατρος
Όλοι συμφωνούν στη σημασία της πρόληψης. Τι γίνεται όμως στις μέρες μας; Σύμφωνα με μελέτες τα παιδιά έχουν προβλήματα με τα δόντια τους από πολύ μικρή ηλικία. μάλιστα η χώρα μας βρίσκεται πολύ μακριά από το στόχο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας που αναφέρει ότι το 90% των παιδιών πρέπει να μην έχουν τερηδόνα. Βασική αιτία που την προκαλεί είναι η έλλειψη βουρτσίσματος και σύμφωνα με μελέτη της Ελληνικής Οδοντιατρικής Ομοσπονδίας το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα σοβαρό στην προσχολική ηλικία.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι στην προσχολική ηλικία: · Το 36% των παιδιών έχει ήδη βλάβες από τερηδόνα · Τα παιδιά δεν πηγαίνουν συχνά στον οδοντίατρο και όσα έχουν πάει, ξεκίνησαν αργά σε ηλικία 3,5 ετών, τη στιγμή που η επίσημη οδηγία είναι η πρώτη επίσκεψη να γίνεται το πρώτο έτος της ζωής τους.
- 7 στα 10 παιδιά ξεκινούν το βούρτσισμα μετά την ηλικία των 2 ετών, ενώ λιγότερα από 3 στα 10 παιδιά βουρτσίζουν τα δόντια τους 2 φορές την ημέρα.
Σύμφωνα με έρευνες τα παιδιά που πάσχουν από σοβαρή μορφή τερηδόνας έχουν χαμηλότερο δείκτη σωματικής ανάπτυξης και βάρους σε σχέση με υγιή παιδιά της ίδιας ηλικίας.
Το φθόριο αποτελεί σήμερα το πλέον αποτελεσματικό μέσο που διαθέτουμε για την πρόληψη της τερηδόνας. Ενσωμάτωση του φθορίου στο σμάλτο γίνεται κυρίως με την προσθήκη του σε οδοντόπαστες, στοματικά διαλύματα και σε μεγαλύτερο βαθμό με την τοπική εφαρμογή σκευασμάτων υψηλής συγκέντρωσης φθορίου στο οδοντιατρείο. Η πρόληψη είναι εξίσου σημαντική για τα νεογιλά όσο και για τα μόνιμα δόντια, γιατί εκτός της λειτουργίας της μάσησης, τα πρώτα μας δόντια διατηρούν τους χώρους για τη σωστή ανατολή των μονίμων δοντιών. Για την ποσότητα της οδοντόπαστας, τη συγκέντρωσή της σε φθόριο και τη συχνότητα βουρτσίσματος στα παιδιά η Ευρωπαϊκή Ακαδημία Παιδοδοντιατρικής (EAPD) συστήνει:
Ηλικία (σε έτη) |
Συγκέντρωση Φθορίου-F (σε ppm) | Συχνότητα
( Ημερήσια) |
Ποσότητα |
6μήνες-2έτη |
<500 |
1φορά |
Ελαφρά επάλειψη στην οδοντόβουρτσα |
2-6 έτη |
1000 |
2φορές |
Σε μέγεθος μπιζελιού |
>6έτη | 1000-1400 | 2φορές |
1/3-1/2 της κεφαλής της οδοντόβουρτας |
Προσοχή πρέπει να δίνεται μέχρι τα 6 έτη από τους γονείς, στην αποφυγή κατά το δυνατό κατάποσης της οδοντόπαστας, οπότε και αρχίζουν τα παιδιά και ελέγχουν πλήρως την κατάποσή τους.
Πρόληψη της τερηδόνας μπορεί να γίνει και με την τοποθέτηση εμφρακτικού υλικού στις περιοχές των δοντιών που τερηδονίζονται συχνότερα, χωρίς να τροχιστεί το δόντι, με ειδικά υλικά επικάλυψης οπών και σχισμών (sealants).Έμφαση πρέπει να δίνεται και στον καθαρισμό των μεσοδόντιων περιοχών με νήμα (ή μεσοδόντια βουρτσάκια για μεγαλύτερες ηλικίες.
Πρόληψη γίνεται και με τροποποίηση των διαιτητικών συνηθειών. Έτσι η αποφυγή σνακ και γλυκών μεταξύ των γευμάτων και ο καθαρισμός των δοντιών ή η χρήση φθοριούχου στοματικού διαλύματος εντός είκοσι λεπτών από το γεύμα είναι απλές συμβουλές που θα μας βοηθήσουν να διατηρήσουμε τα δόντια μας γερά. Κολλώδεις τροφές ή αναψυκτικά με ζάχαρη και ανθρακικό καλό είναι να αποφεύγονται. Σημαντικό είναι επίσης να γνωρίζουμε ότι υπάρχουν γλυκαντικές ουσίες, χωρίς τερηδονογόνο δράση(καθώς δεν μεταβολίζονται από τα βακτήρια που είναι υπεύθυνα για την τερηδόνα) όπως η σορβιτόλη,η μαννιτόλη,το υδρογονομένο σιρόπι γλυκόζης, η ξυλιτόλη, η ζαχαρίνη,η στέβια και η ασπαρτάμη.
Τέλος θα πρέπει να τονίσουμε ότι η πρόληψη στην οδοντιατρική δεν αφορά μόνο την τερηδόνα ούτε μόνο τα παιδιά, αλλά το σύνολο των παθήσεων της στοματικής κοιλότητας (ορθοδοντικά προβλήματα, τις νόσους των ούλων, τον καρκίνο του στόματος, κ.α.) και όλες τις ηλικίες.