Αυλοδουλεία: Η Τέχνη της Υποταγής

Η αυλοδουλεία δεν έχει πρόσωπο, ούτε φωνή. Δεν φωνάζει — ψιθυρίζει. Δεν φαίνεται — απλώνεται. Δεν έρχεται ούτε φεύγει· φωλιάζει. Δεν δηλώνεται· ενσωματώνεται. Είναι στάση, είναι συνήθεια, είναι το φίδι που τρυπώνει ήσυχα στο περιβάλλον της εξουσίας και μαθαίνει να ζει απ’ τη ζεστασιά της. Δεν αντιστέκεται· προσαρμόζεται. Δεν διεκδικεί· επιβιώνει.

Δεν απαιτούνται γνώση, κρίση ή κόπος. Μονάχα αφοσίωση — όχι σε κάποιο όραμα ή σκοπό, αλλά στην εύνοια.
Ένα βλέμμα υποταγής, ένα νεύμα, μια σιωπή. Δεν χρειάζεται λόγος — μόνο να δείξει κανείς σε ποιον είναι πιστός, και όλα παίρνουν τον δρόμο τους.

Έτσι στήνεται το σκηνικό της αυλοδουλείας: κάποιοι μιλούν στο φως, άλλοι δρουν στο ημίφως. Πλέκονται δεσμοί όχι δημόσιοι αλλά ιδιωτικοί· συγγένειες, φιλίες, δοσοληψίες. Σχέσεις που δεν χτίζονται για να υπηρετήσουν, αλλά για να διατηρήσουν — ρόλους, προνόμια, μικρά προσωπικά βασίλεια.

Και όσο αυτή η τέχνη ασκείται, η αξιοκρατία ξεθωριάζει σε ψευδαίσθηση. Οι ικανοί παραμερίζονται σιωπηλά· τη θέση τους καταλαμβάνουν όσοι ξέρουν να υποκλίνονται. Έτσι γεννιούνται οι παραγοντίσκοι: σκιώδεις, θορυβώδεις, χωρίς βάθος. Δεν χτίζουν, ροκανίζουν. Δεν στηρίζουν, κλονίζουν. Δεν συνεργάζονται, απαιτούν. Και όσο πιο πολύ τρέφονται από το χειροκρότημα, τόσο πιο πολύ απομυζούν το σύνολο.

Γιατί η αυλοδουλεία δεν αναζητά αξίες· απαιτεί υπακοή. Δεν οδηγεί στην πρόοδο· οδηγεί στη στασιμότητα. Δεν αναγνωρίζει κοινό καλό· μόνο ατομικό όφελος.

Και όσο κυριαρχούν οι αυλές, η πορεία προς τα μπρος σβήνει — χαμένη σ’ έναν ατέρμονο κύκλο γύρω από το ίδιο τίποτα.
Κι εκεί που νόμιζαν πως γελούσαν, έγιναν το θέαμα.

 Ο Παραλογιστής

 Σειρά: Τα Παράλογα