Η Ποσειδωνία και οι υποβρύχιοι κήποι που σώζουν τις θάλασσές μας

Ίσως λίγοι γνωρίζουν ότι ένα από τα πολυτιμότερα οικοσυστήματα της Μεσογείου κρύβεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Πρόκειται για τα λιβάδια Ποσειδωνίας – εκτεταμένα υποθαλάσσια φυτά που μοιάζουν με χορτάρι, αλλά παίζουν κομβικό ρόλο στη θαλάσσια ζωή. Η Ποσειδωνία (Posidonia oceanica) δεν είναι φύκι, αλλά ένα αληθινό θαλάσσιο φυτό με ρίζες, βλαστό και άνθη, που σταθεροποιεί τον βυθό, φιλοξενεί χιλιάδες θαλάσσια είδη και παράγει μεγάλες ποσότητες οξυγόνου.

Όμως, τα λιβάδια αυτά απειλούνται σοβαρά. Η ανεξέλεγκτη αγκυροβόληση, η παράκτια ρύπανση και η κλιματική αλλαγή τα καταστρέφουν με ανησυχητικό ρυθμό. Μπροστά σε αυτή την κρίσιμη απώλεια, το Ινστιτούτο Αρχιπέλαγος υλοποιεί από το 2018 μια πρωτοποριακή δράση: τη φύτευση υποβρύχιων κήπων Ποσειδωνίας, με στόχο την αποκατάσταση του θαλάσσιου πλούτου των ελληνικών υδάτων.

Σε συνεργασία με επιστήμονες από κορυφαία ευρωπαϊκά πανεπιστήμια, το Ινστιτούτο αναπτύσσει και εφαρμόζει καινοτόμες τεχνικές φύτευσης, χρησιμοποιώντας θραύσματα φυτών που έχουν ξεριζωθεί από άγκυρες και μπορούν να διασωθούν. Η φύτευση γίνεται με εξαιρετική προσοχή, ενώ απαιτείται τακτική φροντίδα από καταρτισμένους δύτες για αρκετά χρόνια.

Οι «υποβρύχιοι κήποι» αυτοί χρειάζονται χρόνο και προστασία για να ευδοκιμήσουν. Η Ποσειδωνία αναπτύσσεται μόλις 6 εκατοστά τον χρόνο – μια υπενθύμιση ότι η φύση λειτουργεί με τους δικούς της ρυθμούς. Η επιτυχία της αποκατάστασης εξαρτάται από πολλά: τα ρεύματα, το ίζημα, τον καιρό, αλλά και την ανθρώπινη παρέμβαση.

Αυτού του είδους οι δράσεις δεν είναι πεδίο για πρόχειρες επικοινωνιακές κινήσεις. Απαιτούν γνήσια περιβαλλοντική ευθύνη, μακροχρόνια δέσμευση και βαθιά κατανόηση των θαλάσσιων οικοσυστημάτων.