Η Τεχνητή Νοημοσύνη μπαίνει στα σχολεία – Μια νέα εποχή για την εκπαίδευση

Η Τεχνητή Νοημοσύνη δεν είναι πια ένα μακρινό μέλλον. Με απόφαση του Υπουργείου Παιδείας, κάνει πλέον την είσοδό της και στα ελληνικά σχολεία, ανοίγοντας έναν νέο κύκλο συζήτησης για το πώς διδάσκουμε, πώς μαθαίνουμε και πώς προστατεύουμε τις αξίες της εκπαίδευσης μέσα σε μια εποχή τεχνολογικής έκρηξης.

Η υπουργός Παιδείας Σοφία Ζαχαράκη έχει ήδη ανακοινώσει την πιλοτική εισαγωγή εργαλείων Τεχνητής Νοημοσύνης σε είκοσι λύκεια από το νέο σχολικό έτος, με στόχο την αξιολόγηση των δυνατοτήτων και των κινδύνων πριν από τη γενικευμένη εφαρμογή. Παράλληλα, προγραμματίζεται η εκπαίδευση των εκπαιδευτικών στη χρήση τέτοιων εργαλείων και η δημιουργία θεσμικού πλαισίου για την ασφαλή και ηθική ενσωμάτωση της ΤΝ στη σχολική πραγματικότητα.

Η πρωτοβουλία αυτή έρχεται σε μια στιγμή που η UNESCO έχει θέσει τη χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης στην εκπαίδευση ως παγκόσμια προτεραιότητα. Στόχος είναι η αξιοποίηση των τεχνολογιών αυτών με ανθρωποκεντρική προσέγγιση, με σεβασμό στην ισότητα, την πολιτισμική ποικιλομορφία και τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Η UNESCO έχει αναπτύξει δύο πλαίσια δεξιοτήτων ΤΝ – ένα για μαθητές και ένα για εκπαιδευτικούς.
Τα πλαίσια αυτά βασίζονται σε τέσσερις πυλώνες:

1. Ανθρωποκεντρική νοοτροπία

2. Ηθική και υπεύθυνη χρήση

3. Βασικές τεχνικές και εφαρμογές ΤΝ

4. Σχεδίαση συστημάτων και δημιουργική σκέψη

Σκοπός είναι να προετοιμαστούν οι νέες γενιές να κατανοούν, να κρίνουν και να χρησιμοποιούν την ΤΝ με ασφάλεια και υπευθυνότητα – όχι απλώς να την καταναλώνουν.

Σύμφωνα με το Υπουργείο Παιδείας, η ένταξη της ΤΝ στην εκπαίδευση θα βασιστεί σε τρεις πυλώνες:

• Επιμόρφωση εκπαιδευτικών στη χρήση εργαλείων ΤΝ και στις ηθικές αρχές που τη διέπουν.

• Ανάπτυξη εκπαιδευτικού υλικού και ψηφιακών βοηθημάτων που θα υποστηρίζουν τη διδασκαλία, χωρίς να αντικαθιστούν τον εκπαιδευτικό.

• Πιλοτικές εφαρμογές με αξιολόγηση και συνεχή ανατροφοδότηση πριν από κάθε επέκταση του προγράμματος.

Ήδη έχουν ξεκινήσει σχετικά προγράμματα επιμόρφωσης, όπως το “AI for Teachers” του Πανεπιστημίου Πατρών, καθώς και το EDUCONTACT, ένα σύστημα υποστήριξης του Υπουργείου που λειτουργεί με τεχνητή νοημοσύνη.

Επιπλέον, έχει προβλεφθεί κονδύλι 73,6 εκατομμυρίων ευρώ για την ανάπτυξη εφαρμογών παραγωγικής ΤΝ στα σχολεία ως το 2026.

Η ΤΝ υπόσχεται να φέρει επανάσταση στη μαθησιακή εμπειρία:
να βοηθήσει τα παιδιά να μαθαίνουν με τον ρυθμό τους,
να προσφέρει προσωποποιημένες ασκήσεις,
και να υποστηρίζει τους εκπαιδευτικούς με νέα εργαλεία σχεδιασμού και αξιολόγησης.

Όμως, μαζί με τις ευκαιρίες, έρχονται και μεγάλες προκλήσεις:

• Πώς θα προστατευθούν τα προσωπικά δεδομένα των μαθητών;

• Πώς θα αποφευχθεί η υπερβολική εξάρτηση από τις “έξυπνες” απαντήσεις;

• Πώς θα διασφαλιστεί ότι η ΤΝ δεν θα ενισχύσει υπάρχουσες ανισότητες;

Η UNESCO προειδοποιεί πως η ΤΝ πρέπει να υποστηρίζει τον άνθρωπο, όχι να τον αντικαθιστά. Ο ρόλος του εκπαιδευτικού παραμένει καθοριστικός – οδηγός, μέντορας και εγγυητής της παιδαγωγικής ισορροπίας.

Η Σοφία Ζαχαράκη έχει τονίσει ότι η τεχνητή νοημοσύνη «είναι εργαλείο για μια εκπαίδευση που δεν διαιρεί ούτε αποκλείει». Η φράση αυτή συνοψίζει και το μεγάλο στοίχημα της νέας εποχής: να αξιοποιηθεί η τεχνολογία χωρίς να χαθεί ο ανθρώπινος προσανατολισμός της μάθησης.

Αν η Ελλάδα καταφέρει να συνδυάσει τη γνώση, την ηθική και την καινοτομία, μπορεί να γίνει παράδειγμα για το πώς η ΤΝ μπορεί να υπηρετεί την εκπαίδευση – και όχι το αντίστροφο.

Η είσοδος της Τεχνητής Νοημοσύνης στα σχολεία είναι ένα βήμα που απαιτεί τόλμη, αλλά και προσοχή. Δεν πρόκειται απλώς για τεχνολογική εξέλιξη· είναι μια πολιτισμική και παιδαγωγική μετάβαση.
Η επιτυχία της θα εξαρτηθεί από το αν οι νέες γενιές μάθουν όχι μόνο να χρησιμοποιούν την ΤΝ, αλλά και να τη νοηματοδοτούν με αξίες, ευθύνη και δημιουργικότητα.