Μεγάλη Πέμπτη. Γιατί βάφουμε τα αυγά

Η Μεγάλη Πέμπτη σύμφωνα με την Ορθόδοξη Εκκλησία αφιερώνεται στην ανάμνηση τεσσάρων γεγονότων τα οποία περιγράφονται στα Ευαγγέλια και τα οποία συνέβησαν σύμφωνα με τις ευαγγελικές αναφορές λίγο πριν τη Σταύρωση:

Ο Μυστικός Δείπνος, το ιερό δείπνο του Ιησού Χριστού με τους 12 Αποστόλους, όπως περιγράφεται στα Ευαγγέλια του Ματθαίου, του Μάρκου και του Λουκά. Ο Ιερός Νιπτήρας, δηλαδή το πλύσιμο των ποδιών των 12 Αποστόλων από τον Ιησού Χριστό, όπως περιγράφεται στα Ευαγγέλια του Ματθαίου, του Λουκά και του Ιωάννη. Η Υπερφυής Προσευχή, δηλαδή η προσευχή του Ιησού προς τον Πατέρα του μετά τον Μυστικό Δείπνο και λίγο πριν τη σύλληψή του, όπως περιγράφεται στο Ευαγγέλιο του Ιωάννη και η προδοσία του Ιούδα η οποία είχε ως αποτέλεσμα τη σύλληψη του Ιησού, όπως περιγράφεται στα Ευαγγέλια του Ματθαίου, του Μάρκου, του Λουκά και του Ιωάννη.

Τα Δώδεκα Ευαγγέλια περιγράφουν την πορεία του Ιησού προς τον Γολγοθά. Τον Μυστικό Δείπνο, το δάκρυ και την ανθρώπινη αδυναμία στους κήπους της Γεσθημανής, την προδοσία του από τον Ιούδα, την σύλληψη, την δίκη, τα βασανιστήρια, την Σταύρωση.

Το πρωί της Μεγάλης Πέμπτης τελείται ο εσπερινός της Μεγάλης Παρασκευής μαζί με τη Θεία Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου. Το βράδυ τελείται ο όρθρος της Μεγάλης Παρασκευής, στον οποίο αναπαριστάται το Θείο Δράμα της Σταύρωσης και διαβάζονται τα 12 ευαγγέλια που περιγράφουν τα γεγονότα από τη σύλληψη έως και την ταφή του Χριστού. Ανάμεσα στο 5ο και το 6ο Ευαγγέλιο ψάλλεται το αντίφωνο “Σήμερον κρεμάται επί ξύλου…” και ο Εσταυρωμένος λιτανεύεται από τους ιερείς.

Τα κόκκινα αυγά βάφονται τη Μεγάλη Πέμπτη, η οποία θεωρείται η ημέρα του Μυστικού Δείπνου, τότε που ο Χριστός προσέφερε άρτο και κρασί ως συμβολισμό για το σώμα Του και το αίμα Του, έτοιμος να θυσιαστεί για να ελευθερώσει τον κόσμο

Το βάψιμο των αυγών γίνεται με ορισμένη εθιμοτυπία τη Μεγάλη Πέμπτη η οποία λέγεται και Κόκκινη Πέφτη ή Κοκκινοπέφτη. Σε πολλές περιοχές είναι ορισμένος ο αριθμός των αυγών που θα βάψουν όπως και ο τρόπος βαφής.

Γιατί βάφουμε τα αυγά

Τα αυγά περικλείουν μέσα τους μια ζωή, έχουν και ζωική δύναμη, η οποία σύμφωνα με με παλιά αντίληψη μεταδίδεται σε ανθρώπους ζώα και φυτά. Την έννοια αυτή έχουν και τα Πασχαλινά κόκκινα αυγά, των οποίων η δύναμη ενισχύεται από την περίσταση και κάποια άλλα στοιχεία.

Όμως όλα τα δεν έχουν την ίδια χάρη. Θαυμαστές ιδιότητες έχει κυρίως το πρώτο αυγό που θα βάψουν και θα το βάλουν στο εικονοστάσι του σπιτιού.. Το αυγό της Παναγιάς. Εξαιρετικές ιδιότητες έχουν και τα ευαγγελισμένα αυγά, εκείνα δηλαδή που που στέλνονται στην εκκλησία για να λειτουργηθούν.

Μπορεί τα τελευταία χρόνια το αυγά να βάφονται σε διάφορα χρώματα, όμως η παράδοση τα θέλει κόκκινα. Είναι γεγονός πως τα χρωματιστά αυγά τα συναντάμε στην αρχαιότητα, στη Ρώμη, στην Ελλάδα, στην Κίνα, στην Αίγυπτο, ως δώρα στις ανοιξιάτικες γιορτές μαζί με κουνέλια τα οποία είναι το σύμβολο της γονιμότητας.

Γιατί τώρα βάφονται κόκκινα τα αυγά δεν είναι γνωστό. Μύθοι υπάρχουν αρκετοί αλλά με το μύθο τα πράγματα δεν εξηγιούνται. Για μερικούς βάφονται κόκκινα σε ανάμνηση του χυμένου αίματος του Χριστού. Για άλλους το κόκκινο χρώμα, όπως και σε πολλές άλλες περιπτώσεις, είναι έκφραση χαράς για το ευτυχές γεγονός της ανάστασης του Κυριου και συνάμα μέσο αποτρεπτικό κάθε κακού.

Άλλη ερμηνεία θέλει το αυγό να συμβολίζει τον τάφο του Χριστού που ήταν ερμητικά κλειστός -όπως και το περίβλημα του αυγού- αλλά έκρυβε μέσα του τη «Ζωή», αφού από αυτόν βγήκε ο Ιησούς και αναστήθηκε.

Μία εξήγηση που δίνεται συχνά, λέει ότι η Παναγία πήρε ένα καλάθι αυγά και τα πρόσφερε στους φρουρούς Του Υιού της, ικετεύοντάς τους να του φέρονται καλά.. Όταν τα δάκρυά της έπεσαν πάνω στα αυγά, αυτά βάφτηκαν κόκκινα!

Μία άλλη ιστορία συνδέει το κόκκινο χρώμα με τη Μαρία Μαγδαληνή. Όταν ο Ρωμαίος αυτοκράτορας ενημερώθηκε για την Ανάσταση του Χριστού, τη θεώρησε τόσο απίθανη «όσο και το να βαφτούν τα αυγά κόκκινα».

Η Μαρία Μαγδαληνή τότε, χρωμάτισε μερικά κόκκινα αυγά και του τα πήγε για να του επιβεβαιώσει το γεγονός.

Μία παραλλαγή της παραπάνω ιστορίας, θέλει μία γυναίκα να μην πιστεύει την είδηση της Ανάστασης Του Ιησού και να λέει: «Όταν τα αυγά που κρατώ θα γίνουν κόκκινα, τότε θα αναστηθεί και ο Χριστός». Και τότε αυτά έγιναν κόκκινα»!