Νομικές Ευθύνες για Ατυχήματα σε Πεζοδρόμια: Απόφαση του Αρείου Πάγου

Το ανώτατο δικαστήριο της χώρας αποφάσισε πως οι δημοτικές αρχές φέρουν τόσο ποινική όσο και αστική ευθύνη σε περιπτώσεις όπου πεζοί τραυματίζονται λόγω κακοσυντηρημένων πεζοδρομίων ή ελλιπούς τήρησης των κανόνων ασφαλείας κατά τη διάρκεια εργασιών συντήρησης. Πρακτικά, αυτό σημαίνει πως, πέρα από την υποχρέωση καταβολής αποζημίωσης για ιατρικά έξοδα και χρηματική επανόρθωση, οι αρμόδιοι αξιωματούχοι μπορεί να βρεθούν αντιμέτωποι με ποινικές κυρώσεις αν αποδειχθεί αμέλεια στην εποπτεία των σχετικών έργων.

Η απόφαση αυτή ήρθε ως αποτέλεσμα μιας υπόθεσης που αφορούσε μια 64χρονη γυναίκα, η οποία τραυματίστηκε σοβαρά πέφτοντας σε υπερυψωμένη και φθαρμένη πλάκα πεζοδρομίου. Μετά το ατύχημα, η γυναίκα υπέβαλε μήνυση κατά του δημάρχου και του αντιδημάρχου της περιοχής. Ο αντιδήμαρχος κρίθηκε ένοχος για αμέλεια και καταδικάστηκε σε ποινή φυλάκισης τεσσάρων μηνών με τριετή αναστολή, λαμβάνοντας ωστόσο το ελαφρυντικό του έντιμου βίου.

Οι Υποχρεώσεις του Δήμου και των Ιδιοκτητών

Σύμφωνα με την απόφαση του Αρείου Πάγου, οι δήμοι έχουν την αποκλειστική αρμοδιότητα να διαχειρίζονται τις τοπικές υποθέσεις, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται και η εποπτεία της κατάστασης των πεζοδρομίων. Αν και η ευθύνη επισκευής και συντήρησης βαραίνει τους ιδιοκτήτες των παρακείμενων ακινήτων, οι δημοτικές αρχές δεν απαλλάσσονται από την υποχρέωση να διασφαλίζουν ότι τα πεζοδρόμια παραμένουν ασφαλή για χρήση.

Επιπλέον, η σχετική νομοθεσία ξεκαθαρίζει πως η ύπαρξη ιδιωτικής ευθύνης για τη συντήρηση των πεζοδρομίων δεν συνεπάγεται απαλλαγή του δήμου από την υποχρέωση ελέγχου και παρέμβασης. Στόχος της ρύθμισης αυτής είναι η διασφάλιση της απρόσκοπτης κυκλοφορίας πεζών –ιδιαίτερα των ατόμων με αναπηρίες, των ηλικιωμένων και των παιδιών– στους δημόσιους χώρους.

Τι Συμβαίνει Όταν οι Ιδιοκτήτες Δεν Συντηρούν τα Πεζοδρόμια;

Εφόσον οι ιδιοκτήτες αμελούν τις υποχρεώσεις τους, ο δήμος μπορεί να προχωρήσει σε επισκευές με δικά του μέσα και να επιβάλει τη σχετική δαπάνη στους υπευθύνους. Σε περιπτώσεις όπου εντοπίζονται επικίνδυνες φθορές, είτε από ελέγχους των δημοτικών υπηρεσιών είτε μετά από καταγγελίες πολιτών, η τεχνική υπηρεσία του δήμου διενεργεί αυτοψία και ενημερώνει τον παρόδιο ιδιοκτήτη για τις απαραίτητες ενέργειες. Αν ο τελευταίος δεν ανταποκριθεί μέσα σε καθορισμένο χρονικό διάστημα, ο δήμος αναλαμβάνει την αποκατάσταση του πεζοδρομίου και χρεώνει το σχετικό κόστος στον ιδιοκτήτη.

Ανάλογες διαδικασίες ακολουθούνται και στις περιπτώσεις όπου υπεύθυνοι για την κακοτεχνία είναι οργανισμοί κοινής ωφέλειας, όπως η ΔΕΔΔΗΕ ή η ΕΥΔΑΠ, οι οποίοι υποχρεώνονται να αποκαταστήσουν τις ζημιές που προκύπτουν από έργα τους.

Ευθύνη για Δημόσιους Χώρους

Τέλος, στους κοινόχρηστους χώρους όπως πλατείες, πάρκα και πεζοδρόμια που ανήκουν αποκλειστικά στη δικαιοδοσία του δήμου, η ευθύνη συντήρησης βαραίνει εξ ολοκλήρου την τοπική αυτοδιοίκηση. Οι δημοτικές αρχές οφείλουν να διασφαλίζουν ότι τέτοιοι χώροι είναι ασφαλείς και προσβάσιμοι, λαμβάνοντας τα απαραίτητα μέτρα προληπτικά, χωρίς να χρειάζεται να προηγηθούν καταγγελίες ή ατυχήματα.

Με την απόφαση αυτή του Αρείου Πάγου, καθίσταται σαφές πως η αδιαφορία ή η έλλειψη μέριμνας από τις τοπικές αρχές μπορεί να οδηγήσει όχι μόνο σε οικονομικές αποζημιώσεις αλλά και σε ποινικές συνέπειες, διασφαλίζοντας έτσι ένα πιο υπεύθυνο και λειτουργικό πλαίσιο για την ασφάλεια των πεζών.