1 έτος μετά. Ημερολόγιο του πολέμου στην Ουκρανία
Από τη Χρύσα Παρίση
Ένα έτος μετα την εισβολή του Ρωσικού στρατού στην Ουκρανία οι δύο χώρες παραμένουν εγκλωβισμένες σε έναν αιματηρό πόλεμο.
Πόλεις έχουν καταστραφεί. Δεκάδες χιλιάδες πολίτες και μαχητές και από τις δύο πλευρές έχουν σκοτωθεί ή τραυματιστεί. Εκατομμύρια άνθρωποι εέχουν εγκαταλείψει τη χώρα.
Φεβρουάριος 2022
Στις 24 Φεβρουαρίου, ο Πούτιν ξεκινά αυτό που περιγράφει ως «ειδική στρατιωτική επιχείρηση», διατάζοντας δεκάδες χιλιάδες ρωσικά στρατεύματα να εισβάλουν στη γειτονική Ουκρανία από το βορρά, την ανατολή και το νότο. Ελπίζοντας σε μια γρήγορη νίκη. Οι ρωσικές δυνάμεις κινούνται προς την πρωτεύουσα Κίεβο, αλλά τελικά αναγκάζονται να υποχωρήσουν.
Οι γειτονικές χώρες και η ΕΕ ετοιμάζονται να ανοίξουν τα σύνορά τους σε εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους που εγκαταλείπουν την εμπόλεμη ζώνη. Οι ουρές στα συνοριακά περάσματα εκτείνονται για αρκετά χιλιόμετρα, αν και οι άνδρες σε ηλικία στρατολόγησης εμποδίζονται να φύγουν από τη χώρα.
Τα δυτικά έθνη επιβάλλουν ένα εκτεταμένο πακέτο κυρώσεων στη Μόσχα, ως απάντηση στην εισβολή. Αυτά περιλαμβάνουν τη διακοπή των συναλλαγών με την κεντρική τράπεζα της Ρωσίας, την απαγόρευση νέων επενδύσεων και το πάγωμα των περιουσιακών στοιχείων των Ρώσων πολιτικών και επιχειρηματικών ηγετών.
Μάρτιος 2022
Τουλάχιστον 441 Ουκρανοί άμαχοι σκοτώνονται τις πρώτες ημέρες της εισβολής. Στη συνέχεια, οι ερευνητές του ΟΗΕ αναφέρουν ότι ορισμένες από τις δολοφονίες, οι πιο διαβόητες στο προάστιο Bucha του Κιέβου, μπορεί να ισοδυναμούν με εγκλήματα πολέμου.
Η Ρωσία αναγκάζεται να περιορίσει τους πολεμικούς της στόχους μετά από σκληρή αντίσταση από τις ουκρανικές δυνάμεις. Επικεντρώνεται στην περιοχή του Ντονμπάς, όπου οι αυτονομιστές που υποστηρίζονται από τη Μόσχα ξεκίνησαν μια εξέγερση το 2014.
Η σύγκρουση κλιμακώνει την παγκόσμια επισιτιστική κρίση και η κυβέρνηση της Ουκρανίας ανακοινώνει την απαγόρευση ευρέος φάσματος αγροτικών εξαγωγών. Οι παγκόσμιες τιμές των τροφίμων έφθασαν σε υψηλό ρεκόρ τον Μάρτιο.
Απρίλιος 2022
Δεκάδες άνθρωποι σκοτώνονται σε επίθεση με πυραύλους σε σιδηροδρομικό σταθμό στο Kramatorsk. Ήταν γεμάτος γυναίκες, παιδιά και ηλικιωμένους που προσπαθούσαν να ξεφύγουν από τις μάχες.
«Χωρίς τη δύναμη και το θάρρος να σταθούν απέναντί μας στο πεδίο της μάχης, καταστρέφουν κυνικά τον άμαχο πληθυσμό», δήλωσε ο πρόεδρος της Ουκρανίας Volodymyr Zelenskyy.
Αργότερα μέσα στον μήνα η Ρωσία υφίσταται ένα σημαντικό πλήγμα όταν η ναυαρχίδα του στόλου της στη Μαύρη Θάλασσα, ο Moskva, βυθίζεται.
Ο αριθμός των ανθρώπων που εγκαταλείπουν την Ουκρανία ξεπερνά τα πέντε εκατομμύρια σύμφωνα με τον ΟΗΕ. Η υπηρεσία προσφύγων της λέει ότι η σύγκρουση έχει προκαλέσει τη μεγαλύτερη προσφυγική κρίση στην Ευρώπη αυτόν τον αιώνα.
Μάιος 2022
Η Φινλανδία και η Σουηδία υποβάλλουν επίσημα αίτηση για ένταξη στο ΝΑΤΟ, ως απάντηση στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
“Αυτή είναι μια ιστορική στιγμή που πρέπει να αδράξουμε”, δήλωσε ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ σε τελετή στα κεντρικά γραφεία του ΝΑΤΟ με τους Φινλανδούς και Σουηδούς πρεσβευτές.
Η Ρωσία καταλαμβάνει το στρατηγικό λιμάνι της Μαύρης Θάλασσας, Μαριούπολη, μετά από τρίμηνη πολιορκία που ο Ερυθρός Σταυρός χαρακτήρισε «κόλαση».
Ο Πρόεδρος Zelenskyy εκφωνεί ειδική ομιλία το πρωί της έναρξης της ετήσιας συνεδρίασης του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ στο Νταβός. Καλεί τις χώρες να βοηθήσουν στη δημιουργία ενός ταμείου για την ανοικοδόμηση της χώρας του: «Καλούμε όλους να συμμετάσχουν σε αυτήν την πλατφόρμα», λέει.
Ιούνιος 2022
Ρωσικοί πύραυλοι χτυπούν ένα πολυσύχναστο εμπορικό κέντρο στην πόλη Kremenchuk, σκοτώνοντας τουλάχιστον 16 ανθρώπους. Εκπρόσωπος του ΟΗΕ καταδικάζει την επίθεση ως «αξιοθρήνητη».
Η Παγκόσμια Τράπεζα εγκρίνει πρόσθετη χρηματοδότηση 1,49 δισεκατομμυρίων δολαρίων για να βοηθήσει στην πληρωμή των μισθών των εργαζομένων του δημόσιου τομέα. Αυτό αυξάνει τη συνολική δεσμευμένη υποστήριξη της τράπεζας, με τη βοήθεια των χωρών χορηγών, σε περισσότερα από 4 δισεκατομμύρια δολάρια.
Η Ρωσία λέει ότι η απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης να καταργήσει μερικώς το ρωσικό πετρέλαιο είναι πιθανό να αποσταθεροποιήσει τις παγκόσμιες αγορές ενέργειας, χαρακτηρίζοντάς το «αυτοκαταστροφικό» βήμα.
Οι ηγέτες της ΕΕ συμφώνησαν κατ’ αρχήν να μειώσουν το 90% των εισαγωγών πετρελαίου από τη Ρωσία μέχρι το τέλος του έτους.
Ιούλιος 2022
Οι ρωσικές δυνάμεις καταλαμβάνουν την πόλη Lysychansk ολοκληρώνοντας την κατάκτηση της επαρχίας Luhansk στην ανατολική Ουκρανία.
Ο ρωσικός ενεργειακός κολοσσός Gazprom λέει ότι θα μειώσει στο μισό τις προμήθειες φυσικού αερίου στην Ευρώπη μέσω του αγωγού Nord Stream 1. Πριν από τον πόλεμο, η Ευρώπη εισήγαγε περισσότερο από το 40% του φυσικού της αερίου από τη Ρωσία.
Η Μόσχα και το Κίεβο καταλήγουν σε συμφωνία για το άνοιγμα εκ νέου των λιμανιών της Μαύρης Θάλασσας της Ουκρανίας που είχαν αποκλειστεί από το ρωσικό ναυτικό. Υπάρχουν ελπίδες ότι η σημαντική συμφωννία θα αμβλύνει την παγκόσμια επισιτιστική κρίση.
Αύγουστος 2022
Οι ουκρανικές δυνάμεις εξαπολύουν αντεπίθεση γύρω από τη Χερσώνα, τη μόνη χερσαία πύλη προς την Κριμαία. Στο στόχαστρο είναι ρωσικές γραμμές ανεφοδιασμού, αποθήκες πυρομαχικών και αεροπορική βάση στην Κριμαία.
Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες λέει ότι ο κίνδυνος πυρηνικής αντιπαράθεσης επέστρεψε μετά από δεκαετίες. Αποκαλεί τον ρωσικό βομβαρδισμό των εγκαταστάσεων της Ζαπορίζια στην Ουκρανία «αυτοκτονικό».
Σεπτέμβριος 2022
Οι τιμές του ευρωπαϊκού φυσικού αερίου εκτινάσσονται έως και 30% αφού η Ρωσία λέει ότι ένας από τους κύριους αγωγούς παροχής φυσικού αερίου στην Ευρώπη θα παραμείνει κλειστός επ’ αόριστον. Η Gazprom είχε αρχικά δηλώσει ότι ο αγωγός Nord Stream 1 είχε κλείσει λόγω προσωρινών εργασιών συντήρησης.
Η Ουκρανία εξαπολύει αντεπίθεση στην περιοχή του Χάρκοβο στα βορειοανατολικά. Ένας βασικός σιδηροδρομικός κόμβος που τροφοδοτεί τη ρωσική πρώτη γραμμή ανακαταλαμβάνεται.
Ο Βλαντιμίρ Πούτιν διατάζει τη μερική κινητοποίηση εκατοντάδων χιλιάδων εφέδρων. Το διάταγμά του πυροδοτεί μια έξοδο ανδρών στρατιωτικής ηλικίας που προσπαθούν να περάσουν τα σύνορα σε γειτονικές χώρες.
Ο Πούτιν λέει ότι περιοχές της ανατολικής Ουκρανίας θα γίνουν μέρος της Ρωσίας μετά από τοπικά «δημοψηφίσματα».
«Οποιαδήποτε απόφαση να προχωρήσουμε στην προσάρτηση των περιοχών Ντόνετσκ, Λουχάνσκ, Χερσώνα και Ζαπορίζια της Ουκρανίας δεν θα είχε νομική αξία και αξίζει να καταδικαστεί», δήλωσε στους δημοσιογράφους ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες.
Οκτώβριος 2022
Μια έκρηξη καταστρέφει σοβαρά τη μοναδική γέφυρα που συνδέει τη Ρωσία με τη χερσόνησο της Κριμαίας, την οποία κατέλαβε η Μόσχα το 2014. Μέρες αργότερα, η Ρωσία ανταποδίδει με τις πρώτες πυραυλικές επιθέσεις στο Κίεβο εδώ και μήνες.
Τις επόμενες ημέρες, η ουκρανική ενεργειακή υποδομή στοχοποιείται σε περισσότερα κύματα πυραυλικών επιθέσεων. Ο υπουργός Ενέργειας της χώρας λέει ότι τουλάχιστον το ήμισυ της θερμικής ενέργειας της χώρας έχει πληγεί.
Επιπλέον τέσσερα εκατομμύρια παιδιά έχουν βυθιστεί στη φτώχεια λόγω του πολέμου, σύμφωνα με έκθεση της UNICEF – 2,8 εκατομμύρια από αυτά είναι Ρώσοι, αναφέρει η υπηρεσία του ΟΗΕ.
Νοέμβριος 2022
Η Ρωσία διατάζει τις δυνάμεις της να εγκαταλείψουν τη Χερσώνα, τη μοναδική περιφερειακή πρωτεύουσα που είχε καταλάβει μέχρι στιγμής. Η περιοχή Kherson ήταν μία από τις τέσσερις που ο Πούτιν είχε πει ότι θα ήταν μέρος της Ρωσίας «για πάντα».
Η ΕΕ εξετάζει τρόπους για να αυξήσει τη βοήθεια για τον ενεργειακό τομέα της Ουκρανίας μετά από «σκληρές και απάνθρωπες» επιθέσεις που έχουν προκαλέσει εκτεταμένες διακοπές ρεύματος.
«Ο βομβαρδισμός της υποδομής (της Ουκρανίας) από τη Ρωσία είναι ξεκάθαρα μια τακτική για την αύξηση του ανθρώπινου πόνου», λέει ο Επίτροπος Ενέργειας της ΕΕ Kadri Simson.
Η εξωτερική ισχύς αποκαθίσταται στον πυρηνικό σταθμό ηλεκτροπαραγωγής της Zaporizhzhia δύο ημέρες μετά την αποσύνδεσή του από το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας μετά από ρωσικό βομβαρδισμό που κατέστρεψε τις γραμμές υψηλής τάσης. Ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας λέει ότι μια ζώνη προστασίας θα πρέπει να τοποθετηθεί γύρω από το εργοστάσιο «πριν να είναι πολύ αργά».
Δεκέμβριος 2022
Ο Πρόεδρος Ζελένσκι απευθύνεται στο Κογκρέσο των ΗΠΑ κατά την πρώτη του επίσκεψη στο εξωτερικό μετά το ξέσπασμα του πολέμου. Λέει ότι η βοήθεια προς την Ουκρανία είναι μια επένδυση στη δημοκρατία.
Την ημέρα των Χριστουγέννων, ο Βλαντιμίρ Πούτιν λέει ότι η Ρωσία είναι έτοιμη να διαπραγματευτεί για την Ουκρανία. Ωστόσο, το Κίεβο αμφιβάλει για την ειλικρίνια της Μόσχας σχετικάμε τι συνομιλίες και απαιτεί να να απομακρυνθεί κάθε Ρώσος στρατιώτης από το έδαφός της.
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αναφέρει ότι αναμένει ότι ο πληθωρισμός θα παραμείνει πάνω από τον στόχο του 2% για τα επόμενα τρία χρόνια. Αρκετοί παράγοντες, συμπεριλαμβανομένου του πολέμου στην Ουκρανία, προκάλεσαν την εκτίναξη του πληθωρισμού στο 10,6% τον Οκτώβριο στις 19 χώρες που χρησιμοποιούν το ευρώ.
Ιανουάριος 2023
Ενισχυμένες από νεοσύλλεκτους, οι ρωσικές δυνάμεις σημειώνουν τις πρώτες νίκες στο πεδίο της μάχης, καταλαμβάνοντας την πόλη Soledar στην ανατολική επαρχία Ντόνετσκ που εξορύσσει αλάτι. Εστιάζουν επίσης την προσοχή τους στη στρατηγική πόλη Bakhmut, κλειδί για την πολύτιμη περιοχή του Donbas.
Ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας αναφέρει ότι ο δείκτης τιμών των τροφίμων έφτασε σε υψηλό επίπεδο ρεκόρ το 2022, αυξημένος κατά 14,3% από το 2021. Οι τιμές των τροφίμων αυξήθηκαν μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο. Η Παγκόσμια Τράπεζα προειδοποιεί επίσης ότι η παγκόσμια οικονομία θα μπορούσε να διολισθήσει σε ύφεση το 2023.
«Ο κόσμος ξεπέρασε το απαρτχάιντ, την πανδημία, την οικονομική κρίση… Τώρα ο κόσμος πολεμά τον Πούτιν. Ο κόσμος θα νικήσει ξανά», λέει ο Πρόεδρος Zelenskyy στους παγκόσμιους ηγέτες κατά τη διάρκεια μιας ζωντανής ομιλίας στην ετήσια σύνοδο του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ στο Νταβός.
Φεβρουάριος 2023
Ο Πρόεδρος Ζελένσκι λέει ότι οι ρωσικές επιθέσεις στα ανατολικά και νότια αποτελούν μέρος στρατηγικής για την επίτευξη κερδών πριν το Κίεβο λάβει άρματα μάχης και άλλο βαρύ οπλισμό από τους συμμάχους. Το ΝΑΤΟ αρχίζει επίσης να συζητά το αίτημά του για μαχητικά αεροσκάφη και πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς.
Οι δυτικές χώρες εξετάζουν την επιβολή μιας νέας σειράς κυρώσεων κατά της Ρωσίας για να συνδεθούν με την πρώτη επέτειο του πολέμου. Αμερικανοί αξιωματούχοι λένε ότι εξετάζουν την επιβολή κυρώσεων σε περισσότερες τράπεζες που συνδέονται με τη Μόσχα και την ενίσχυση της επιβολής των υφιστάμενων κανόνων.
Οι ειδικοί εκτιμούν ότι οι χαμένες ευρωπαϊκές πωλήσεις θα μπορούσαν να μειώσουν στο μισό τα έσοδα από τις εξαγωγές του ρωσικού ενεργειακού κολοσσού Gazprom το 2023. Τα έσοδά του από πωλήσεις στο εξωτερικό μπορεί να μειώθηκαν τον Ιανουάριο σε 3,4 δισεκατομμύρια δολάρια από 6,3 δισεκατομμύρια δολάρια την προηγούμενη περίοδο.