29 Χρόνια από την Κρίση των Ιμίων: Μνήμη και Διδάγματα

Γράφει η Χρύσα Παρίση

Σήμερα, 31 Ιανουαρίου 2025, συμπληρώνονται 29 χρόνια από τη νύχτα που έφερε Ελλάδα και Τουρκία στα πρόθυρα ένοπλης αντιπαράθεσης. Η κρίση των Ιμίων κορυφώθηκε τις πρώτες πρωινές ώρες της 31ης Ιανουαρίου 1996, σε μια περίοδο πολιτικής μετάβασης για τη χώρα μας, με τη νέα τότε κυβέρνηση Σημίτη να αντιμετωπίζει μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις στην εξωτερική πολιτική της Ελλάδας.

Το Ιστορικό της Κρίσης

Η ένταση ξεκίνησε στις 25 Δεκεμβρίου 1995, όταν το τουρκικό φορτηγό πλοίο «Φιγκέν Ακάτ» προσάραξε στην περιοχή των Ιμίων και ο πλοίαρχός του αρνήθηκε τη βοήθεια του ελληνικού Λιμενικού, ισχυριζόμενος ότι η περιοχή ανήκει στην Τουρκία. Η τουρκική πλευρά εκμεταλλεύτηκε το περιστατικό για να αμφισβητήσει την ελληνική κυριαρχία στις νησίδες, θέτοντας σε εφαρμογή μια στρατηγική δημιουργίας τετελεσμένων γεγονότων στο Αιγαίο.

Η κρίση κορυφώθηκε όταν, στις 27 Ιανουαρίου 1996, δημοσιογράφοι της τουρκικής εφημερίδας “Χουριέτ” αποβιβάστηκαν στη Μεγάλη Ίμια και ύψωσαν την τουρκική σημαία, προκαλώντας την άμεση αντίδραση της ελληνικής πλευράς. Στις 28 Ιανουαρίου, Έλληνες βατραχάνθρωποι αποβιβάστηκαν στη Μεγάλη Ίμια, υποστέλλοντας την τουρκική σημαία και υψώνοντας την ελληνική.

Η Δραματική Νύχτα της 31ης Ιανουαρίου

Τη νύχτα της 30ής προς 31η Ιανουαρίου, τουρκικές ειδικές δυνάμεις αποβιβάστηκαν στη Μικρή Ίμια, επιδεινώνοντας την κατάσταση. Στις 04:50, το ελικόπτερο του Πολεμικού Ναυτικού, με πλήρωμα τους αξιωματικούς Χριστόδουλο Καραθανάση, Παναγιώτη Βλαχάκο και Έκτορα Γιαλοψό, απογειώθηκε από τη φρεγάτα «Ναυαρίνο» για αναγνώριση. Λίγο αργότερα, το ελικόπτερο κατέπεσε, παρασύροντας στον θάνατο τους τρεις αξιωματικούς, οι οποίοι έκτοτε θεωρούνται ήρωες που έπεσαν υπερασπιζόμενοι την πατρίδα.

Με την κατάσταση να έχει φτάσει στο απόλυτο όριο της σύγκρουσης, οι Ηνωμένες Πολιτείες, μέσω του Υφυπουργού Εξωτερικών Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ, επέβαλαν την άμεση αποκλιμάκωση της έντασης, με την απόσυρση στρατευμάτων και σημαίων και από τις δύο πλευρές. Το αποτέλεσμα ήταν η επιστροφή στο “status quo ante”, όμως η κρίση των Ιμίων αποτέλεσε την αφετηρία για την τουρκική στρατηγική των “Γκρίζων Ζωνών” στο Αιγαίο, θέτοντας υπό αμφισβήτηση την ελληνική κυριαρχία σε διάφορες νησίδες.

Σχεδόν τρεις δεκαετίες μετά, η κρίση των Ιμίων εξακολουθεί να αποτελεί σημείο αναφοράς για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και την ανάγκη διαρκούς επαγρύπνησης στην εθνική μας άμυνα. Η μνήμη των τριών πεσόντων αξιωματικών τιμάται κάθε χρόνο, υπενθυμίζοντάς μας τη σημασία της εθνικής κυριαρχίας και της διαρκούς ετοιμότητας έναντι οποιασδήποτε πρόκλησης.

Τα Ίμια δεν είναι απλώς ένα ιστορικό γεγονός. Είναι μια υπενθύμιση ότι η ελευθερία και η ασφάλεια δεν είναι δεδομένες, αλλά απαιτούν εγρήγορση, ενότητα και στρατηγικό σχεδιασμό. Η Ελλάδα παραμένει σταθερή στη θέση της, ότι η εθνική της κυριαρχία είναι αδιαπραγμάτευτη, και συνεχίζει να επενδύει στην άμυνα και τη διπλωματία, διασφαλίζοντας την ειρήνη και τη σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή.