O Λωτός της Μαρίλιας !
Πειραιώς 256.Εδώ στεγάζονται τα Εργαστήρια Ζωγραφικής, Γλυπτικής, Χαρακτικής, οι αίθουσες διδασκαλίας, θεάτρου και κινηματογράφου, τα εργαστήρια μαθημάτων και ο εκθεσιακός χώρος της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών.
Διασχίζοντας το προαύλιο τα εμπνευσμένα graffiti έργα των σπουδαστών στους τοίχους μας προϊδεάζουν για αυτό που θα ακολουθήσει .
Στο μέσο του εκθεσιακού χώρου όπου εκτίθενται τα έργα των τελειόφοιτων σπουδαστών της Σχολής, μας υποδέχεται με ένα φωτεινό πλατύ χαμόγελο η όμορφη Μαρίλια Παπανικολάου τελειόφοιτος γλύπτρια της ΑΣΚΤ δίπλα στον αστραφτερό Λωτό της .Και εδώ μέσα περιτριγυρισμένοι από έργα τέχνης των νέων καλλιτεχνών ξεκινάμε την κουβέντα μας με τη νεαρή ταλαντούχο Παπαγιώτισσα .
Γιατί τιτλοφόρησες το έργο σου Λωτός ;
Όλο αυτό το έργο ξεκίνησε από δυο βασικές επιρροές. Η μία είναι ένα ποίημα μας νεαρής ποιήτριας, πολύ μικρής σε ηλικία της Μάντισον Κουν η οποία κάνει ένα παραλληλισμό των φυσικών ιδιοτήτων του λωτού σε συνδυασμό με την ψυχολογία ενός ανθρώπου ο οποίος δυσκολεύεται να ζήσει σε μια βαλτώδη κοινωνία δίνοντας έτσι ένα θετικό μήνυμα για την ψυχολογία του ανθρώπου και η δεύτερη μου επιρροή μετά από μεγάλη έρευνα , παρατήρηση και έρευνα είναι η φροϋδική θεωρία της προβολής, το projection το οποίο ουσιαστικά είναι ένας μηχανισμός άμυνας του εγώ .Ο κόσμος ουσιαστικά αυτοπροβάλλεται επάνω στους υπόλοιπους ανθρώπους γιατί δεν μπορεί να ανταπεξέλθει στα δικά του λάθη, με τα δικά του χαρακτηριστικά, οπότε κατηγορεί το άλλο πρόσωπο ότι τα έχει. Παρατηρώντας λοιπόν τους ανθρώπους αλλά και το ίδιο μου τον εαυτό πως λειτουργεί δημιούργησα μια ενσυναίσθηση στην οποία καταλάβαινα το τώρα και την στιγμή που μου συμπεριφέρονται έτσι οι άλλοι άνθρωποι και συνειδητοποίησα ουσιαστικά ότι ο κόσμος από το φόβο του οχυρώνεται, δημιουργεί άμυνες για να μπορέσει να προστατέψει την ψυχή του. Γι αυτό έχω χρησιμοποιήσει και τον χαλκό ως ένα εύπλαστο και ζεστό υλικό, σαν μια ψυχή χωρίς φόβο .Γι’ αυτό προσπάθησα να δημιουργήσω εγώ ένα μηχανισμό με διαφορετικό τρόπο σκέψης ο οποίος να μπορεί ουσιαστικά να αυτοπροστατεύεται χωρίς όμως να οχυρώνεται σαν πομπός που προσφέρει την προβολή ,όσο παραμένεις διαυγής, καθαρός και στον πνευματικό σου δρόμο, γιατί ο λωτός είναι ένα σύμβολο πνευματικότητας. Ουσιαστικά οι προβολές του εξοστρακίζονται και δεν σε κτυπούν γι αυτό έχω χρησιμοποιήσει και τον καθρέφτη, το ανοξείδωτο μέταλλο γιατί είναι δύσκολο να μην προβληθείς πάνω στο γλυπτό στο οποίο ουσιαστικά βλέπεις τον εαυτό σου αλλά είναι σαν ένας άνθρωπος και μια εσωτερική ψυχή μέσα στο χαλκό η οποία αυτοπροστατεύεται από τις προβολές οι οποίες εξοστρακίζονται στον υπόλοιπο χώρο.
Τι διαδικασία χρειάστηκε για να γίνει αυτό το έργο δηλαδή πώς ξεκίνησες να το φτιάχνεις;
Ξεκίνησα με μια μελέτη για να δω τις ακριβείς μετρήσεις και να δω πως θα κτιστεί το όλο έργο. Ουσιαστικά πριν ενάμισι χρόνο αποφάσισα ότι θέλω να δουλεύω μέταλλο. Έτσι έψαξα και βρήκα ένα μηχανουργείο αρκετά ειδικευμένο, το steel innovation lab στο οποίο και ξεκίνησα να κάνω την πρακτική μου πάνω στο μέταλλο και μπήκε και στη διαδικασία η διπλωματική. Όλη η διαδικασία έχει γίνει σε κείνο το χώρο, από τα υλικά του χώρου, όλα στο χέρι φτιαγμένα από μένα και σε συνεργασία με τους συνεργάτες μου εκεί.
Ξέρω ότι πάντα σου άρεσε να δημιουργείς να φτιάχνεις διάφορα πράγματα να ασχολείσαι με το με το ύφασμα και το patchwork . Φέτος ασχολήθηκες καθόλου;
Φέτος επειδή ήταν το πτυχίο δεν ασχολήθηκα . Θα συνεχίσω όμως ….
Γιατί επέλεξες τη Σχολή Καλών Τεχνών;
Ήταν μια καθαρή επιλογή. Βέβαια λόγω του πατέρα μου που είναι αρχιτέκτονας είχα πάντα την επιρροή της αρχιτεκτονικής οπότε σκέφτομαι να μπω στον εφαρμοσμένο κόσμο να ασχοληθώ με το product design και να συνδυάσω την αισθητική που έχω πάρει από την τέχνη.
Αυτό λοιπόν είναι το έργο της πτυχιακής σου εργασίας. 6 χρόνια στην Σχολή Καλών Τεχνών. Η εμπειρία σου;
Μεγάλη και έντονη. Έχω περάσει από όλα τα εργαστήρια γλυπτικής ώστε να αποκτήσω επαφή με όλα τα υλικά κι έτσι αποφάσισα πως το μέταλλο είναι αυτό που μου ταιριάζει περισσότερο απ όλα γιατί είναι ένα φυσικό υλικό το οποίο αντιπροσωπεύει πάρα πολλά πράγματα και ίσως και ένα σεβασμό στη φύση το ποίο έχει να κάνει πολύ με την ιδέα μου για την επιλογή του λωτού.
Έχεις γνωρίσει μεγάλους καλλιτέχνες γλύπτες ;
Ναι ήμουνα κοντά στον κ. Νίκο Τρανό ο οποίος ήταν ο βασικός καθηγητής μου και οι καθηγητές μικρών εργαστηρίων από τους οποίους ο καθένας ασχολείται με το υλικό του. Γνωρίζεις ανθρώπους με διαφορετικές τεχνοτροπίες, διαφορετικές αντιλήψεις, μια πολύ σημαντική εμπειρία, παίρνεις πάρα πολλά ερεθίσματα για να κτίσεις την αντίληψη σου και τον δρόμο που θέλεις εσύ να ακολουθήσεις στη τέχνη. Είμαι αρκετά ευχαριστημένη.
Πρότυπο γλύπτη, ζωγράφου;
Ο Αντόνι Γκαουντί
Τα μελλοντικά σου σχέδια;
Σκέφτομαι να μπω στον εφαρμοσμένο κόσμο της βιομηχανικής παραγωγής λόγω και της εμπειρίας μου από το μηχανουργείο. Με ενδιαφέρει το product design στο οποίο τώρα ξεκινώ το μεταπτυχιακό μου και στο οποίο έχω ήδη επιλέξει τον τομέα που θα ακολουθήσω. Θα ασχοληθώ με την σχεδίαση ενός χρηστικού προϊόντος για ΑΜΕΑ . Θα προσπαθήσω να βρω έναν τρόπο νέο πιο εξελιγμένο για τη βελτίωση της καθημερινότητας των ατόμων με ειδικές ανάγκες. Δύσκολο project αλλά είμαι ενθουσιασμένη.
Είναι κάτι πρακτικό να υποθέσω
Ναι είναι προϊόν, είμαι στην έρευνα ακόμα.
Αυτό το κάνεις μόνη σου η υπάρχει κάποιος άλλος είναι δηλαδή μια συλλογική δουλειά;
Κατά τη διάρκεια του μεταπτυχιακού μου,απ’ ότι έχω συζητήσει με τους καθηγητές θα υπάρξει και εξωτερική βοήθεια από επαγγελματίες. Θα έρθω σε επαφή με γιατρούς και με ότι χρειάζεται ,θα είναι μια έρευνα μεγάλη αλλά είμαι πολύ ενθουσιασμένη !
Το εξωτερικό το σκέπτεσαι καθόλου ή εδώ είναι ο χώρος που θέλεις να δουλέψεις και να παράγεις;
Όσο ήμουν μικρή ήθελα πάρα πολύ να φύγω. Να πάρω ερεθίσματα να πάρω εμπειρίες για κάποιο λόγο όσο μεγαλώνω δε θέλω να αποχαιρετήσω την Ελλάδα δηλαδή νιώθω ότι η καθημερινότητα μου και η ποιότητα ζωής που έχω εδώ είναι ανεκτίμητη.
Θα ήθελα πολύ να κάνω ένα ταξίδι και να κάνω και ένα μεταπτυχιακό δεν το έχω βγάλει απ το μυαλό μου ίσως απλά αυτή τη στιγμή επειδή βιάστηκα να προχωρήσω στο επόμενο βήμα να μη μείνω, επειδή έχω την θέληση για δουλειά, μου αρέσει πολύ να έρχομαι σε επαφή με εργασία και την παραγωγή έχω ενταχθεί σε ένα πλαίσιο το οποίο δεν θέλω να αφήσω ακόμα. Αισθάνομαι πως όταν έρθει η ώρα να νιώσω πως το εξωτερικό μπορεί να μου προσφέρει κάτι θα φύγω για ένα διάστημα.
Και γιατί γλύπτρια μια τέχνη χειρωνακτική, δεν είναι δύσκολο,κοπιαστικό ;
Δεν ξέρω αν σ ’αυτό υπάρχει καθαρή απάντηση ίσως έχει να κάνει με την τάση μου. Από πάρα πολύ μικρή ηλικία θυμάμαι τον εαυτό να μην παίζω με κούκλες αλλά να κατασκευάζω το σπίτι της κούκλας ακόμα και τα έπιπλα τα πάντα όλα μόνη μου. Όταν έβλεπα μεγάλα γλυπτά μου δημιουργούσε η θέα τους δέος. Είχα μια μεγάλη ανάγκη να επεκταθώ στο χώρο να δημιουργήσω μια ανάγκη που έχει περάσει από πολλά στάδια Δεν είναι τόσο ο όγκος αλλά το κτίσιμο, η δουλειά ο δικός μου πνευματικός δρόμος παραγωγής που έχει μεταλλαχτεί .Μια ολόκληρη πορεία.
Για την τεχνολογία 3D .Ποιά είναι η άποψη σου αυτή η εξέλιξη η τεχνολογική στον τομέα της τέχνης βοηθάει ή αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα;
Θεωρώ ότι στον τομέα της τεχνολογίας προσφέρει πολλά και βοηθά σε πάρα πολλές περιπτώσεις. Απλά για μένα είναι ένα μέσον ,δεν είναι ένα έργο τέχνης αυτό καθεαυτό εκτός αν συμβολίζει συγκεκριμένα αυτή την εξέλιξη για μένα κι αυτή είναι η γνώμη των καλλιτεχνών αυτή τη στιγμή. Σαν μέσο είναι καταπληκτικό, μπορείς να επικοινωνήσεις με τον κόσμο πολύ πιο εύκολα δεν είχες δηλαδή το αρχικό έργο το οποίο πρέπει να το δει ο κόσμος. Άνθρωποι που δεν μπορούν αυτή τη στιγμή να είναι εδώ έχουν την δυνατότητα να δουν το έργο μου και να μου στείλουν την αγάπη τους πράγμα πολύ σημαντικό.
Θα κάνεις και εκθέσεις;
Δεν είναι κάτι που διαχωρίζω.Ακόμα και αν αλλάξει η ιδιότητα μου σε designer η γλυπτική είναι αλληλένδετη είτε είναι προϊόν είτε όχι .Κάθε δημιουργία είναι γλυπτό για μένα.
Θα χρειαστείς τη συνεργασία κάποιου μηχανικού ώστε το προϊόν που θα σχεδιάσεις να λειτουργήσει;
Σίγουρα μέσω της παραγωγής έχω πάρει πολύ γνώση και γι αυτό επέλεξα να δουλέψω και σε μηχανουργείο για να πάρω την βάση γιατί ένας σχεδιαστής για μένα πρέπει να γνωρίζει όλη την παραγωγή έτσι ώστε να μπορέσει να ξεπεράσεις τα όρια της αλλά στο συγκεκριμένο project δεν θα κληθώ να το δημιουργήσω. Θα πρέπει απλά να βρω τι ερευνώ και να σχεδιάσω κάτι καινοτόμο. Εάν όμως αυτό υλοποιηθεί ναι θα συνεργαστώ με ανθρώπους γιατί χρειάζεται ομάδα σε εξειδικευμένους τομείς για κάτι τέτοιο. Είναι απαραίτητη ηα ομάδα για να γίνει κάτι καλό.
Στη συνέχεια μας μίλησε ο φίλος της Μαρίλιας Χρήστος Φιλίππου μηχανολόγος μηχανικός που ασχολείται με το μέταλλο και κυρίως με τα κράματα.
Η Μαρίλια είναι άνθρωπος αρκετά ευαίσθητος με την έννοια της επικοινωνίας .Για μένα αυτό το οποίο βλέπω τώρα είναι απλά η αρχή. Είναι σαν το συννεφάκι που βλέπεις και ξέρεις ότι μετά θα έρθει η μπόρα. Αυτή είναι η Μαρίλια. Είναι η αρχή της και της εύχομαι καλό ξεκίνημα.
Πέρα από την καλλιτεχνική άποψη που έχει να παρουσιάζει την αντίληψη της μέσα από την γλυπτική να χρησιμοποιεί το μέταλλο είναι ότι συντηρεί κάτι το οποίο έχει αρχίσει να χάνεται στην τέχνη και το μήνυμα το οποίο θέλει να περάσει.
Δεν είναι κατάρχήν τυχαίο το ότι έχει επιλέξει το λωτό. Ο λωτός από την αρχαιότητα είναι ένα πνευματικό σύμβολο ,ένα σύμβολο επικοινωνίας με το θεό, ένα σύμβολο το οποίο δηλώνει την ολοκλήρωση της ύπαρξης μας. Δεν είναι καθόλου τυχαίο που επέλεξε να δώσει ένα μήνυμα χρησιμοποιώντας μέταλλο και φτιάχνοντας ένα φυτό. Η φύση είναι κατεστραμμένη και η αιτία είμαστε εμείς . Το συναίσθημα που μου δίνει είναι ότι πρέπει να σταματήσουμε να δίνουμε σημασία όχι μόνο στο μέσα αλλά και στο έξω στην ίδια μας τη φύση.
Ο κ.Μάρκος Γεωργιλάκης με τον οποίο συζητήσαμε στη συνέχεια είναι γνωστός γλύπτης ,επίκουρος καθηγητής της ΑΣΚΤ και ένας από τους καθηγητές της Μαρίλιας.
Θα θέλαμε κε Γεωργιλάκη να μας πείτε τη γνώμη σας για την μαθήτρια σας
Κατ’ αρχάς τη Μαρίλια μέσα στο εργαστήριο την έχω γνωρίσει περίπου 2 χρόνια. Ξεχωρίζει για την επιμέλεια της και την εργατικότητα της και κάτι επίσης που δεν το βρίσκουμε συχνά στόχο. Είναι σημαντικό γιατί έτσι δεν χάνεις το δρόμο. Η Μαρίλια έχει χαράξει τον δρόμο της ,συνεχίζει να τον ακολουθεί και να δουλεύει με συνέπεια προσπαθεί με ειλικρίνεια με συνέπεια και επαναβεβαιώνεται ως εκ τούτου από το αποτέλεσμα.
Εσείς σαν γλύπτης μπορείτε να μας πείτε πώς βλέπετε το μέλλον της γλυπτικής στην Ελλάδα, πώς εξελίσσεται η τέχνη στη χώρα μας;
Η γλυπτική είναι ένα τεράστιο κεφάλαιο και η χώρα μας δεν θα μπορούσε να εξαιρεθεί από το παγκόσμιο , το διεθνές κλίμα το οποίο υπάρχει στην καλλιτεχνική δημιουργία. Το κάθε τι έχει την καλή του και την μη καλή του πλευρά επομένως αν κάτσει κανείς να ερευνήσει αυτό το θέμα θα βρει πάρα πολλά στοιχεία. Τα πράγματα προχωράνε όπως προχωράει ολόκληρη η κοινωνία, με τα προβλήματα της με τις κρίσεις με τις εξάρσεις της.Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο και με ένα παράλληλο τρόπο προχωράει και η τέχνη. Αν με ρωτήσετε για την τέχνη της γλυπτικής θα είμαι λίγο πιο απαισιόδοξος ειδικά για την Ελλάδα είναι ένα πολύ μεγάλο θέμα. Θα ήθελα όμως να τονίσω ότι εγώ σαν μεγαλύτερος γλύπτης δεν μπορείτε να φανταστείτε πόσο χαίρομαι που παιδιά επιλέγουν να ασχοληθούν με την γλυπτική.
Εσάς ένας δάσκαλος ή ένας γλύπτης που σας σημάδεψε;
Πολλοί .Αν μη τι άλλο στην Ελλάδα υπάρχουν πολύ σπουδαίοι γλύπτες από την αρχαιότητα.
Για τους αυτοδίδακτους γλύπτες όπως οι μαρμαροτεχνίτες της Τήνου τι έχετε να πείτε;
Κατ αρχάς στην Τήνο υπάρχει η παράδοση αυτό είναι κάτι πολύ σημαντικό για ένα τόπο του δίνει ψυχή είναι κάτι που φαίνεται και μέσα από τους απλούς ανθρώπους είναι πάρα πολύ θετικό. Ο ερασιτέχνης μπορεί να κάνει πολύ σπουδαία δουλειά μέσα από το ταλέντο και την παράδοση.
Τα δικά σας μελλοντικά σχέδια;
Δεν μπορεί να είναι άλλα από την δουλειά μου με τα παιδιά στην σχολή και η άλλη η προσωπική μου έμπνευση. Προς το παρόν η πρώτη στάση θα είναι του χρόνου που θα έχω μια έκθεση .
Με τι θέμα;
Στην συγκεκριμένη έκθεση θα είναι το δάσος και θα χρησιμοποιήσω σαν υλικά το ξύλο το μέταλλο.
Με την υποστήριξη του κ. Γεωργιλάκη είχε διοργανωθεί και η ομαδική έκθεση στο μουσείο Μπενάκη με θέμα «ΑΝΘΡΩΠΟΓΡΑΦΙΕΣ. Η έννοια του εκμαγείου στην τέχνη», όπου παρουσιάστηκαν έργα φοιτητών του εργαστηρίου. Η Μαρίλια Παπανικολάου συμμετείχε στην έκθεση με έργο της με θέμα projection
Θα μπορούσαμε να μιλάμε για ώρες ακόμα για την τέχνη, τη δημιουργία ,τη ζωή… Όμως η ώρα ήταν περασμένη και εμείς με βαριά καρδιά επιστρέψαμε στην πεζή πραγματικότητα έχοντας όμως στο μαγνητόφωνο και στην καρδιά μας αποθηκεύσει μια υπέροχη εμπειρία, μια μεστή ουσιαστική συζήτηση από μια νέα ταλαντούχο γλύπτρια, designer που μεγάλωσε εδώ στου Παπάγου και για την οποία σίγουρα θα ακούσουμε πολλά στο μέλλον.
Συγκρατείστε το όνομά της ΜΑΡΙΛΙΑ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ!