Αναγνωρίζοντας τα συμπτώματα της νόσου Parkinson

Κωνσταντίνος Κόβας

Νευρολόγος, Α΄ Νευρολογική Κλινική, Νοσοκομείο Ερρίκος Ντυνάν

Η νόσος Parkinson αποτελεί τη δεύτερη πιο συχνή νευροεκφυλιστική νόσο με έναρξη στην ενήλικη ζωή. Αυτή τη στιγμή υπολογίζεται ότι νοσεί περίπου το 0,3% του παγκόσμιου πληθυσμού άνω των 40 ετών και ο αριθμός των ασθενών θα συνεχίσει να αυξάνεται, όσο αυξάνεται ο μέσος όρος ζωής.

Παραδοσιακά η νόσος Parkinson θεωρείται μια κινητική νόσος με πολύ συγκεκριμένα συμπτώματα. Πλέον αναγνωρίζεται και μια πληθώρα «μη κινητικών συμπτωμάτων», τα οποία μπορεί να προηγούνται έτη ή και δεκαετίες της εμφάνισης των τυπικών κινητικών. Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό να υπάρχει σωστή ενημέρωση του κοινού και επαγρύπνηση, για να μην χάνεται πολύτιμος χρόνος.

Τα βασικά κινητικά συμπτώματα της νόσου Parkinson είναι:

• ο τρόμος – εμφανίζεται στο άνω και λιγότερο συχνά στο κάτω άκρο. Τυπικά εμφανίζεται στη μια μεριά του σώματος και επεκτείνεται και στην άλλη. Ο τρόμος, όταν υπάρχει, γίνεται αντιληπτός στην ηρεμία, ενώ συνήθως υποχωρεί κατά την κίνηση.
• η βραδυκινησία – πρόκειται για μια γενικευμένη βραδύτητα στις κινήσεις. Οι ασθενείς συχνά αναφέρουν κούραση, αδυναμία, δυσκολία στον συντονισμό. Εμφανίζουν δυσκολία σε απλές κινήσεις, όπως το κούμπωμα κουμπιών, το δέσιμο των κορδονιών, το μέτρημα κερμάτων. Στη βάδιση τα βήματα είναι πιο μικρά, υπάρχει αστάθεια ή δυσκολία στην έγερση από την καρέκλα.
• η δυσκαμψία – πρόκειται για αντίσταση στην παθητική κίνηση μιας άρθρωσης. Μπορεί να εμφανιστεί οπουδήποτε στο σώμα και να προκαλέσει ακαμψία και πόνο. Χαρακτηριστικά οι ασθενείς αναζητούν βοήθεια σε ορθοπεδικό, θεωρώντας ότι πρόκειται για πρόβλημα στην άρθρωση. Η δυσκαμψία προκαλεί τη χαρακτηριστική σκυμμένη στάση και το μειωμένο εύρος κινήσεων στα άνω άκρα κατά τη βάδιση, τα οποία μοιάζουν κολλημένα στον κορμό.
• η αστάθεια στη βάδιση – πρόκειται για διαταραχή της στάσης και θέσης του σώματος, με εύκολη απώλεια ισορροπίας και συχνές πτώσεις, χαρακτηριστικό «κόλλημα» του ποδιού κατά την έναρξη της κίνησης ή την αλλαγή κατεύθυνσης. Εμφανίζεται πιο όψιμα, κατά την εξέλιξη της νόσου.

Άλλα κινητικά συμπτώματα της νόσου Parkinson αποτελούν, η υπομιμία (ανέκφραστο προσωπείο), οι μειωμένοι βλεφαρισμοί, η δυσφαγία, η σιελόρροια, η διαταραχή στην ομιλία (χαμηλή φώνηση, δυσαρθρία και επανάληψη λέξεων), η μικρογραφία (ο γραφικός χαρακτήρας αλλάζει με μικρά και ενωμένα γράμματα).

Στα μη κινητικά συμπτώματα της νόσου, τα οποία μπορεί να προηγούνται των κινητικών, περιλαμβάνονται :

• η υποσμία, η οποία μπορεί να αποτελεί πολύ πρώιμο σύμπτωμα
• οι διαταραχές στον ύπνο
• η ορθοστατική υπόταση
• οι διαταραχές στη διάθεση
• οι γαστρεντερολογικές διαταραχές
• οι ουρολογικές διαταραχές
• οι πόνοι, γενικευμένοι ή εντοπισμένοι, χωρίς σαφή αιτία
• σε προχωρημένα στάδια της νόσου εμφανίζεται έκπτωση των ανώτερων νοητικών λειτουργιών και άνοια, με οπτικοακουστικές ψευδαισθήσεις

Η κλινική εικόνα λοιπόν της νόσου Parkinson περιλαμβάνει μεγάλη γκάμα από κινητικά και μη κινητικά συμπτώματα. Η σωστή αναγνώριση και αξιολόγηση από τον ασθενή ή τους οικείους του θα οδηγήσει και σε έγκαιρη διάγνωση και ο ασθενής θα μπορέσει να διατηρήσει καλή ποιότητα και λειτουργικότητα στη ζωή του.