Μέτσοβο, το κεφαλοχώρι της Πίνδου

Μέτσοβο, το μεγαλύτερο και πολυπληθέστερο κεφαλοχώρι της χώρας, εκτός από ένας ιδιαίτερος ταξιδιωτικός προορισμός, είναι και ένα πολύ ενδιαφέρον μέρος οινογνωσίας, τέχνης και πολιτισμού.

Χτισμένο αμφιθεατρικά στις κατάφυτες πλαγιές της Πίνδου σε υψόμετρο 1.200 μ., πάνω από τον μετσοβίτικο ποταμό, το μοναδικό αυτό χωριό των βλάχων, είναι από μόνο του σπουδαίος χειμερινός -και όχι μόνο- προορισμός.

Το γεγονός ότι το Μέτσοβο είναι πατρίδα εθνικών ευεργετών, όπως του Γεωργίου Αβέρωφ, Μιχαήλ Τοσίτσα, και Νικόλαου Στουρνάρα, αλλά και του μετέπειτα Ευάγγελου Αβέρωφ Τοσίτσα, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξή του.

Οι φυσιολάτρες το έχουν ψηλά στις προτιμήσεις τους, λόγω των πεζοπορικών διαδρομών και των δύο μικρών χιονοδρομικών κέντρων του. Η ευρύτερη περιοχή άλλωστε είναι μαγική. «Φυτεμένο» το ίδιο μέσα στον εθνικό Δρυμό της Πίνδου, δίπλα στην συναρπαστική Βάλια Κάλντα, δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από διάσημα χειμερινά resorts του εξωτερικού.

Μάλιστα, τώρα που η Εγνατία οδός έκανε την πρόσβαση από την Μακεδονία αλλά και από άλλες νοτιότερες περιοχές παιχνιδάκι, του έδωσε μια ιδιαίτερη τουριστική ώθηση, με παλιές και νέες μονάδες φιλοξενίας, να προσελκύουν όλο και περισσότερους επισκέπτες.

Η ιστορία του χωριού επαναπροσδιορίζεται το 1959, όταν ο Ευάγγελος Αβέρωφ οραματίζεται την ανασύσταση του Μετσόβου. Στα σχέδιά του είναι ένα οινοποιείο, για ένα νέο μοντέρνο και κοσμοπολίτικο κρασί, ένα πρότυπο τυροκομείο και ένα ίδρυμα που θα αναβαθμίζει και θα προχωράει μπροστά τον τόπο του. Και τα πέτυχε όλα.

Εδώ στα 1000 μέτρα υψόμετρο, δημιουργείται ο πρώτος αμπελώνας -μελετημένος και σωστά προσανατολισμένος- με ποικιλίες, Cabernet Sauvignon, Merlot και Cabernet Franc, που εισάγονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα από τη Γαλλία.

Το πρώτο κρασί οινοποιείται στο κατώγι του σπιτιού, και έτσι βαφτίζεται «Κατώγι Μετσόβου» με ετικέτα που σχεδιάζει ο ίδιος, σε ένα επιστολόχαρτο του πολιτικού του γραφείου.

Τα επόμενα χρόνια η εξέλιξη είναι ραγδαία. Χτίζεται οινοποιείο στην άκρη του χωριού και το κρασί «Κατώγι Μετσόβου» γίνεται εμβληματικό και συνώνυμο της ποιότητας και της εξέλιξης.

Μετά τον θάνατο του Ευάγγελου Αβέρωφ, το Κατώγι Μετσόβου μετονομάζεται σε «Κατώγι Αβέρωφ» ενώ εμπλουτίζεται η γκάμα και με άλλα κρασιά.

Τα τελευταία χρόνια η εξέλιξη του κτήματος είναι μοναδική στα ελληνικά δεδομένα. Το οινοποιείο ανακαινίζεται εκ βάθρων και μετατρέπεται σε μια μοντέρνα μονάδα. Οι αμπελώνες επεκτείνονται στις κακοτράχαλες πλαγιές των γύρω βουνών αλλά και μακρύτερα, ενώ δημιουργούνται καινούργια αμπελοτόπια σε χαράδρες και οροπέδια σε μοναστήρια και ξωκλήσια, για τα οποία αξίζει να ρωτήσετε στο οινοποιείο και να τα επισκεφτείτε.

Τα κελάρια του δεν έχουν να ζηλέψουν τίποτα από τα πανέμορφα κελάρια του Μπορντό, ενώ πολύ σύντομα δημιουργείται και ένα κουκλίστικο ξενοδοχείο, μέσα στον χώρο του οινοποιείου, καθώς και μια μπουτίκ με όλα τα αξεσουάρ του κρασιού για τους οινόφιλους επισκέπτες.

Μαγική είναι η διαδρομή της ξενάγησης, από τα υπόγεια του ξενοδοχείου που περνά στα κελάρια του οινοποιείου και φθάνει μέχρι το κατάστημα.

Η μαγεία ξεκινά από ένα μικρό μουσειακό χώρο με εκθέματα από τον βίο του Αβέρωφ Τοσίτσα και συνεχίζει σε ένα υπερθέαμα εικόνας και ήχου, η ατμόσφαιρα του οποίου είναι αδύνατο να περιγραφεί με λέξεις.

Βίντεο προβάλλονται πάνω στις δεξαμενές του κρασιού, φωτογραφίες προβάλλονται πάνω σε βαρέλια, ένα εντυπωσιακό wine bar, μια γυάλινη γέφυρα που περνά πάνω από ένα «ποταμό» μπουκαλιών και τέλος το μαγαζί με τα αξεσουάρ.

Το Οινοποιείο

Το οινοποιείο Κατώγι Αβέρωφ αποτελεί ένα κτήριο εξαιρετικής αισθητικής, με εντυπωσιακά κελάρια που συναντά κανείς και στην ξενάγηση. Εξωτερικά είναι εναρμονισμένο με το τοπίο, ενώ εσωτερικά το πωλητήριο αποτελεί τη χαρά του οινόφιλου. Λίγο πιο δίπλα βρίσκεται και το ομώνυμο ξενοδοχείο προσφέροντας μία ολοκληρωμένη οινοτουριστική εμπειρία.

Το Τυροκομείο

Το τυροκομείο του Ιδρύματος Τοσίτσα στο Μέτσοβο, άρχισε να λειτουργεί το 1958. Το όραμα του Ευαγγέλου Αβέρωφ-Τοσίτσα ήταν ένα πρότυπο τυροκομείο, κάτι σαν τυροκομική σχολή, παράδειγμα προς μίμησίν για τους τυροκόμους της χώρας.

Πρόκειται για ένα απλό οίκημα, με μια ξύλινη επιγραφή: «Ίδρυμα Τοσίτσα-Τυροκομείον», ωστόσο η ξενάγηση στους χώρους αλλά και στην παραγωγή είναι μια μικρή εμπειρία. Εδώ βγαίνει το διάσημο «Μετσοβόνε» από 90% αγελαδινό και 10% κατσικίσιο γάλα, μετά από ωρίμανση 3 μηνών -το γνωστό στενόμακρο κεφάλι με την χαρακτηριστική καπνιστή γεύση του.

Εκτός από αυτά, στο μοναδικό Αρχοντικό Τοσίτσα, λειτουργεί το Μουσείο Λαϊκής Ηπειρωτικής Τέχνης και λίγο πιο δίπλα η Πινακοθήκη Αβέρωφ, όπου τα περισσότερα από τα έργα της μόνιμης έκθεσης προέρχονται από την προσωπική συλλογή του Ευάγγελου Αβέρωφ.

Πινακοθήκη Αβέρωφ

Η Πινακοθήκη Αβέρωφ είναι ένα μουσείο Νεοελληνικής Τέχνης, που η σπουδαιότητά του έχει ξεπεράσει τα σύνορα του Μετσόβου. Σήμερα το φροντίζει με ιδιαίτερη αγάπη η κόρη του Αβέρωφ, η Τατιάνα, και περιέχει έργα ξένων αλλά κυρίως Ελλήνων ζωγράφων, χαρακτών και γλυπτών του 19ου και 20ού αιώνα όπως των Λύτρα, Γύζη, Βολανάκη, Ιακωβίδη, Σαββίδη, Ροϊλό, Παρθένη, Μαλέα, Χατζηκυριάκου–Γκίκα και πολλών άλλων.

Οι Αμπελώνες

Οι αμπελώνες στο Μέτσοβο και ιδιαίτερα στο Γινιέτς, είναι οι πιο ορεινοί αμπελώνες της Ελλάδας, σε υψόμετρο από 950 ως 1.050 μέτρα, σκαρφαλωμένοι στις πλαγιές της Πίνδου. Η αργή ωρίμανση, βάζει στο σταφύλι, και τελικά στο κρασί, την δική της πινελιά.

Στο Γινιέτς, που στη βλάχικη τοπική διάλεκτο σημαίνει αμπελότοπος, καλλιεργούνται οι κοσμοπολίτικες ποικιλίες Cabernet Sauvignon, Merlot, Cabernet Franc, Pinot Noir και Traminer, καθώς και οι γηγενείς, Βλάχικο, Syrah και οι λιγότερο γνωστές όπως η Γκουντάμπα και η Πυκνoάσσα.

Εκτός όμως από τον κυρίως αμπελώνα, που βρίσκεται γύρω από το Μέτσοβο, υπάρχουν και άλλοι, μοναδικής ομορφιάς, αμπελώνες, στην περιοχή του μοναστηριού του Αγίου Νικολάου, στην πλαγιά, στα πόδια του Μετσόβου. Ααξίζει να επισκεφτεί κανείς τα υπόγεια κελάρια της Μονής με τα τεράστια βαρέλια-οινοποιητές.

Τέλος, προς το ανατολικό Ζαγόρι στην περιοχή της Μονής Βουτσά, ένα αριστούργημα του 8ου αιώνα, απλώνονται τα αμπέλια με Cabernet Sauvignon, Merlot Βλάχικο Traminer, και Chardonnay.

Οι αμπελώνες στο Μέτσοβο βρίσκονται μέσα στο βιότοπο της καφέ αρκούδας. Εκεί οι αρκούδες μαζί με τα αρκουδάκια αφήνουν τα αποτυπώματά τους μέσα στα αμπέλια. Αγαπημένη τους ποικιλία για φαγητό το Traminer, αν και τα τελευταία χρόνια δοκιμάζουν και άλλες ποικιλίες σταφυλιού. Γι’ αυτό και τα κρασιά του Μετσόβου είναι προικισμένα με το άγγιγμα της αρκούδας.

Και μιας και η αρκούδα αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του μετσοβίτικου βιότοπου, κάθε χρόνο, την τελευταία Κυριακή του Μαΐου, στο Μέτσοβο διοργανώνεται ο ορεινός μαραθώνιος αγώνας δρόμου «UrsaTrail-Στα χνάρια της αρκούδας». Ξεκινάει από το χωριό του Μετσόβου, συνεχίζει στα μονοπάτια των βουνών και ακολουθεί τα χνάρια της αρκούδας περνώντας μέσα από τους αμπελώνες.

Εκκλησίες

Οι εκκλησιές και τα μοναστήρια της περιοχής, όπως αυτή της Αγίας Παρασκευής στην κεντρική πλατεία με το ξυλόγλυπτο τέμπλο του 18ου αιώνα, αποτελούν μοναδικά αξιοθέατα. Επισκεφθείτε τις εκκλησίες του Αγίου Δημητρίου και του Αγίου Χαραλάμπους με τους δύο άμβωνες και τη Μονή Αγίου Νικολάου, στις όχθες του Μετσοβίτικου, με τις σπάνιες βυζαντινές αγιογραφίες.

Μουσείο υδροκίνησης

Στο Υπαίθριο Μουσείο Υδροκίνησης, στο Aνθοχώρι Μετσόβου, θα καταλάβετε τη σημασία της υδροκίνησης στην παραδοσιακή κοινωνία. Πρόκειται για ένα υπαίθριο μουσείο με παλαιούς ανακατασκευασμένους νερόμυλους, νεροτριβές και μαντάνια, που εστιάζει στις βασικές προβιομηχανικές τεχνικές. Εκμεταλλεύεται κι αξιοποιεί τη δύναμη του νερού για την παραγωγή ποικίλων προϊόντων και τις συνδέει με την ιστορία και την καθημερινότητα της τοπικής κοινωνίας στο πέρασμα του χρόνου.

Είναι ιδιαίτερα προσεγμένο, πλαισιωμένο από πολύ όμορφα γραφικά καλντερίμια και μικρές γέφυρες. Εκεί θα βρείτε αναψυκτήριο όπου μπορείτε να απολαύσετε τον καφέ, το σνάκ ή το αναψυκτικό σας.

travel.gr